donderdag 22 juni 2017

Zand, mens, steen

Elk nadeel heb haar voordeel. Jouw vervoermiddel bepaalt ten zeerste jouw tempo, daar kwam ik op Oerol op kleine schaal weer achter. Alles op de fiets: zo doet men dat daar. Dat is al aardig relaxed. Je fietst door een mooi landschap van het een naar het andere. Maar wat nu, als teveel fietsen eigenlijk ook vermoeiend is, zoals ik dat dit jaar beleefde? Dan wordt je tempo dus nog langzamer. Maar de intensiteit van de ervaringen groeide en krijgt veel meer ruimte om werkelijk te bezinken.

Zo wandelde ik over het strand en langs de zee naar Atelier NL-Zandglas Terschelling. Dan heb je de wind en het zand tot letterlijk in je tenen beleeft en dan kom je aan en zie je een meisje met haar handen in grijzige klei woelen op een gipsplaat. Ze vertelt dat dit klei is van bij de Wieringerschuur helemaal in het oosten van Terschelling, gisteren daar weg geschept. Dat is de plek waar ik voor het eerst op Terschelling verbleef, met de vierde klas van de middelbare school Die klei heeft ze gezeefd om alle takjes en groen te verwijderen en nu zal die droger gaan worden totdat ze kneedbaar is en dan kan je het bakken. het is elke keer een verassing wat voor kleur daar dan uit komt.

Al het zand, elke zandkorrel heeft een eigen geschiedenis en alles wat het heeft meegemaakt heeft invloed op de kleur die het straks, ook als glas, zal krijgen. Alleen al op het strand zijn er minstens drie zandlagen en kleuren: het jonge zand bij zee en het veel oudere zand vlak achter de duinenrij. Er waren allemaal kleine witte kommetjes met op de bodem allerlei turqouistinten glas erin gebakken. Je kon zelf zand brengen en zo'n kommetje laten bakken. Naast de tafel op het strand waar het meisje haar klei kneedde, was er een container met een atelier daarin. Er stonden in een Morandi-sfeer, flesjes met zand van door heel Europa heen. Toevallig ook zand uit Eersel: de plek waar de ouders van Vader lang woonden, met voliere en moestuin en rozentuin. En er was een glasservies ontworpen, speciaal voor Oerol. En toen wandelde ik weer terug door het zand en dacht aan de dichtregels: To see the world in a grain of sand and eternity in an hour... En dat was dan mijn dag-activiteit.

Een andere dag besloot ik toch helemaal naar Oosterend te fietsen omdat I. en H. zo enthousiast waren over 'de man en de steen'.. Daar was Nick Steur met A piece of 2: In  een grote ijzeren piramide stond een grote menshoge rots. Toen ik aankwam, hing er vanuit de nok een andere kleinere rots ongeveer een decimeter van de grond af. Nick Steur ging lunchpauze houden. Hij heeft drie maanden lang 19 steengroeves in België bezocht, op zoek naar deze stenen die geologisch tijdslagen bevatten, die zó met elkaar moesten aansluiten,dat ze wel tegen een stootje konden en  niet uit elkaar zouden spatten als ze tegen elkaar zouden beuken, vertelden twee mannen die erbij zaten en bij zijn team bleken te horen.

Nick kwam terug, deed wat rek en meditatie-oefeningen terwijl hij naar de duinrand keek en ging toen door, met waar hij die ochtend was begonnen. Met stalen kettingen in een radarwerk hees hij de kleine steen hoger en hoger, hij wrikte met menshoge instrumenten de grote steen in wat leek de juiste positie, veel tijd en aandacht bestede hij aan goed kijken vanuit alle windrichtingen, en toen probeerde hij de kleine steen bovenop de grote te laten balanceren. Het leek te lukken. Toen gaf hij een duw aan de kleine steen, die verloor toch het evenwicht, en dan begint opnieuw het proces van kijken, passen en meten.

Waar kijk je dan naar? Urenlang en elke dag doet hij daar hetzelfde. Je hebt associaties met het zware werk van havenarbeiders, je denkt aan de mens en de natuur, die  probeert iets naar zijn hand te zetten en hoe moeilijk dat is. Je ziet de harde onkwetsbare steen en die kleine compacte man. Als de kleine rots niet goed is bevestigt aan de stalen ketting en die zou vallen, is een kwetsbare voet zo verbrijzeld. Ik bleef uren erbij liggen en kijken en ging daarna de duinen in. Toen ik vroeg in de avond terug kwam, lagen de kleine en de grote rots los van elkaar op de grond. Morgen is er weer een dag.