Ik typte Edda in. Ik ben al een poosje geïntrigeerd door de Noorse mythologie door het gelijknamige boek, maar dan in het oorspronkelijke Engels, van Neil Gaiman. Van hem zeggen ze, in de strip- en comic-wereld, dat hij het genre definitief heeft veranderd, hij creëerde met The Sandman serie, een nieuw soort mythologie van Goden; jonge typische jongemannen en meiden die naar de aarde gaan en de duivel die de hel verlaat en onder de mensen gewoon een leuke tijd wil hebben. Ook schreef hij het dikke American Gods. Wat is Amerika met of zonder Goden, lijkt een van de thema's en dit onverfilmbare boek is toch een uitgebreide mainstrean-serie geworden.
Neil Gaiman zegt zeer beïnvloed te zijn door de Noorse mythologie, al vanaf zijn jeugd en daarom dat hij een aantal mythen opnieuw vertelt. Wat mij intrigeert is de reden waarom deze mythologie nu zo aanspreekt. Iets in de verhalen is krachtig en veelzeggend, maar wat? Steeds meer denk ik dat het door het totaal omgekeerde perspectief komt, in deze mythen. In de monotheïstische godsdiensten staat eén God centraal, hij schept uit het niets en de chaos uiteindelijk de mensen en die wonen aanvankelijk in een omsloten tuin, het paradijs.
Maar in de Noorse mythologie zijn er eerst de reuzen. Daar stel ik me de ervaring bij voor, dat de wereld als reusachtig werd beleeft: grote bergen en dalen, de diepte van de zee, woudreuzen van bomen. En toen pas kwamen de Goden en in hun kielzog andere wezens:de elfen en de dwergen. De mensen werden geschapen uit twee bomen of in een andere versie uit twee stukken drijfhout. Ze zijn dus niet zo belangrijk, ze zijn een van de velen, ingebed in de natuur, horend bij anderen.. J.R.R Tolkien heeft ook ten zeerste geput uit de Noorse mythologie.
Ook is het zo, dat de Goden zullen vergaan. ze leven een poos, maar gaan uiteindelijk ten onder in Ragnarok, heet dat. De Goden spelen hun eigen goddelijk spel, listen, bedrog, de liefde enzovoort en wij worden daar deelgenoot van. Het komt mij voor, dat dat de spiegel is, waar mensen zich nu in herkennen: we zijn een deel van een heel groot geheel, dat elkaar nodig heeft, die ene God die de mens als kroon op de schepping zette, daar hebben de meesten niet veel mee. Maar het verlangen naar Goden blijft en daar verschijnen ze dan, in al die stripverhalen, films, sci-fi, fantasy: de eeuwige strijd tussen goed en kwaad moet worden uit gevochten, elke keer weer en het ultieme goede is goddelijk.
Die Edda is dus best speciaal, denk ik al een poos en nu las ik door twee begin stukken boek via Books een bevestiging van dit vermoeden. In het essay The Edda as ritual door Finar Haugen in Edda a collection of essays, lees ik dat de oorspronkelijk Edda bestaat uit korte, krachtige dichtregels. Snorri, dat is iemand uit de twaalfde eeuw, heeft er verhalen van gemaakt, zo zijn ze bekend geworden en er wellicht ook een christelijk tintje aan gegeven. Ja, ik las stukken van hem en de god Baldur is er best belangrijk: hij is alleen maar goed en mooi en vriendelijk en de enige God die na Ragnarok terug keert. Ik vond dit al erg Jezus-achtig.
Maar als de Edda uit korte dichtregels bestaat, dan zijn ze waarschijnlijk heel praktisch en konkreet gebruikt, bij riten waar we geen idee van hebben, betoogt Finar Haugen. Dan beschrijft de taal niet, maar wordt deze levend; de aanwezigen worden uitgenodigd zich met de talloze gedaanten van alleen al Odin, de hoofdgod, te identificeren. En daarna las ik de eerste verzen van de Edda in de nieuwe vertaling van Carolyn Larrington uit 2014 in The Poetic Edda. In de inleiding versterkt ze het idee van het evocatieve van de Edda en ze illustreert het door het oorspronkelijke Ijslands te tonen naast haar vertaling.
Dus ik ben een hele hoop wijzer geworden, dankzij iPad die... niet stuk blijkt te zijn! Na ergernis omtrent de langzame oude laptop: nee dit is behelpen, ik voel alleen maar de handicap, toog ik naar de winkel om me te laten adviseren hoe en wat. Hoeveel van de oude iPad kan overgezet worden naar een nieuwe? En toen gebeurde het dat iPad daar wel weer meteen wifi had! Dezelfde jongeman van gisteren zei, dat ik dan waarschijnlijk opnieuw iPad moet verbinden met de wifi thuis. Hoera!
Alleen weet ik mijn wachtwoord niet meer...ik had een heel simpele bedacht en meende het ook uit mijn hoofd te kennen. Maar iPad zegt dat het een onjuist wachtwoord is... sindsdien heb ik talloze variaties geprobeerd, ik ben er in mijn geheugen vlakbij... Het staat ook nog gekrabbeld op de gebruiksaanwijzing, weet ik, maar die kan ik niet vinden... Zelfs met een zaklantaarn geschenen onder de bank, aan de zijkanten, overal, ook tussen de boeken enzovoort. Ik hoop op voortschrijdende kennis, net zoals met Edda.
