Na de grootsheid van India's rijke verleden, onvoorstelbaar, terwijl Europa nog in de modder stond, waren er in India al koninkrijken met zo’n grandeur, veranderde het thema van de reis langzamerhand naar het huidige India en de religie, zoals die beleefd wordt. We gingen naar Allahabad. Daar komen de twee rivieren de Ganges en Yumana samen en in januari vindt hier een festival plaats waar letterlijk miljoenen mensen op af komen. Iedereen wil zich baden in deze samensmelting.
Je zag dat er enorme tentenkampen gebouwd werden op de oevers, met waterleiding en al. Enorm is enorm: zo ver als het oog reikte. De tenten variëren van heel lux als een hotel tot heel simpele witte overkappingen. De enormiteit van het fenomeen is bijna niet te bevatten. Miljoenen mensen. Dat het allemaal goed zal lopen, dat leert de praktijk en ook als je hier in het krioelende verkeer in een tuktuk zit en alles haar weg vind zonder stoplichten en verkeersregelaars, auto’s, fietsriksja’s, tuktuks, mensen met handkarren, fietsen, scooters , voetgangers, alles door elkaar, dan krijg ik een vermoeden van de Indiase blik, die dus ook heel scherp en alert moet zijn, terwijl je wel rustig in je zelf verzonken blijft. Nergens hangt er stress.
Toen naar Varanasi. Het was de stad waarvan ik aanvankelijk het plan had, om deze drie weken lang te bezoeken. Nu weet ik dat dit teveel tijd was geweest. Het is indrukwekkend, vooral de plek waar de crematies plaatsvinden, enorme boomstronken overal huizenhoog opgestapeld, brandstapels die er gemaakt worden, ik zag twee lijken in doeken gewikkeld. Ze worden eerst in het water in de Ganges gedompeld en daarna verbrand. Maar er mogen geen lijken meer de Ganges in, wegens de te grote vervuiling,alleen speciale personen en zwangere vrouwen: die worden dan met een steen in het midden an de Ganges ondergedompeld. Maar verder is deze plek, helaas, ook toeristisch qua sfeer, er hangt geen heilige sfeer, zoals ik had gehoopt.
Aan alle kades krioelt het van de bootjes, die je vragen of je de Ganges op wilt varen, en de lichtjes met bloemen en ook het baden in de Ganges gebeurt dus tussen de bootjes in. Geen ruim baan voor de Ganges meer... Er lopen mensen in oranje shirts die de lichtjes die al gedoofd zijn meteen verwijderen, dus aan de ene zijde van wat bootjes zie je mensen die een lichtje door de Ganges mee willen laten nemen, en aan de andere kant is iemand het alweer aan het opruimen. De zonsopgang was prachtig en ook het grootse dagelijkse ritueel met zeven priesteres en duizenden mensen erom heen bij zonsondergang bijzonder. Ook hier is de sfeer tegelijk, ook alsof je in een groot openluchttheater zit, met snoepverkopers en andere verkopers met kettingen en prullaria die je aandacht vragen.
Toen ook nog naar Sarnath, waar Boeddha voor het eerst zijn leer heeft verkondigt en van daaruit zij leerlingen de wereld zijn in gegaan. Met meer succes dus in de omliggende landen, want India bleef hindoeïstisch. Hier was de sfeer rustig met overal opleidingsplekken en kloostertjes, allerlei landen zijn er vertegenwoordigd. Ook staat er de bodhi-boom, waarvan gezegd wordt dat Boeddha hier onder tot verlichting kwam. Er zijn er drie van, een loot ervan is in Sri Lanka terecht gekomen en die heb ik heel lang geleden al gezien. In het museum prachtige Boeddhabeelden uit de 5e eeuw na Christus, zo mooi, ik kreeg er bijna tranen van in mijn ogen...
En toen werd het de opmaat naar kerstavond, en ineens zag ik enige verkopers met kerstmutsen. Ik liep naar de St Thomaskerk, een klein kerkje op de weg naar de belangrijkste Ghat in Varanasi en daar was men de boel aan het versieren, met roze en witte ballonnen in de kerk en felle glitterslingers. Op de terugweg, toen het al donker was, was de kerk één felgekleurde lichtjeszee, die van kleur veranderde en flikkerde. In het hotel stond een kerstboom met pakjes eronder en er was een kerstbuffet op kerstavond, buiten. En toen werd ik die nacht ziek, ziek ziek. Je bent er niet op bedacht in een groot hotel. De avond ervoor in een klein tentje wat gegeten, toen was ik erop gespitst, maar er gebeurde niks. Maar nu, koorts, krampen, en alles kwam er gedurende de nacht aan twee kanten uit.
Slap als een vaatdoek, een binnenlandse vlucht doorstaan en in Delhi meteen in bed gekropen. En nu voel ik me iets beter er is er nog een laatste dag in Delhi.
