zondag 9 december 2018

Winterswijk, Viceroy’s House

Gisteren, tot een uur voor vertrek, getwijfeld of ik wel zou gaan: wandelen van Winterswijk naar Lichtenvoorde. Regen en wind streek in vlagen door de tuin, de avond ervoor was er zelfs onweer. Als ik zou gaan, dan met een seizoensretour van NS, maar die moest ik nog wel bestellen. Met dat vlugge internet is dat zó gebeurd, weet ik ondertussen. Aan mijn kledingkeuze merkte ik wel al, dat het waarschijnlijk wandelen werd, het waren niet de zondagskleren voor een kerkgang.

Ja, ik kreeg zin in lege ruimte, zandpaden, wat boerderijen, kale bomen in het grijze groen van de Achterhoek. Zo lang was het een wandelgebied waar ik heel regelmatig kwam... Ook al zou het de hele dag grijs en bewolkt zijn, met regen, het is ook wel heerlijk, een dag lang te voet een afstand overbruggen,zeker ook omdat de komende 17 dagen mijn vervoermiddel een vliegtuig en de bus worden. Dus ik ging en het werd een voornamelijk droge dag, met zelfs vlagen zon en geanimeerde gesprekken.

Thuis gekomen een warme douche en de film Viceroy’s House, die opende met beelden van Delhi. Dat ik daar ben, heel binnenkort, de exotische beelden vol kleur en levendigheid, de ruime opzet van de grote oude gebouwen,  tempelcomplexen en Britse koloniale grandeur, dat ik dat zó in het echt mag gaan zien! De film ging over de laatste dagen van het British Empire en hoe er besloten is om een deel van dat grondgebied aan Pakistan te geven. Dat Indieërs moesten kiezen waar zij bij wilden horen, maar bij de concrete invoering, dwars door straten en dorpen, sneuvelden in het geweld uiteindelijk een miljoen mensen, voornamelijk moslims en sikhs.

De regisseuse blijkt de kleindochter te zijn van een net op het nippertje in de chaos geredde moslimvrouw. Het verhaal in de film is geromantiseerd met een liefdesverhaal tussen een hindoeman en een moslimvrouw, beide personeel in het majesteitelijke Viceroy’s House, waar meer dan 500 mensen personeel, hindoes, sikhs en moslims door elkaar, het mogelijk maakten dat op die plek deze grote politieke beslissing gemaakt werd door Lord Mountbatton aan de Britse kant, de laatste vicoroy, de plaatsvervanger van de koningin van Engeland in India, en Nehru, Jinnah en Gandhi aan de andere kant. De opsplitsing van het toenmalige Britse grondgebied in twee naties, India en Pakistan werd door Mountbatton vrijwel meteen als een foute beslissing ervaren, zo vertelt deze film dat.

Dat politieke kopstukken zomaar een lijn trokken op de kaart door een land en de dramatische gevolgen daarvan, hoe het toch mogelijk is, dat een met de ratio en hoop omgeven, gemaakte beslissing ontaard in geweld, oorlog, onderdrukking, zeer veel menselijk leed, dat was ook het thema van de boekenclub de avond ervoor. Maar nu ging het over Israël en Palestina naar aanleiding van het boek Ochtend in Jenin. Op tv is nu een mooie documentairereeks van Natasha van Weezel, Mijn beloofde land, waar zij, een jonge vrouw, elk perspectief voor zich laat spreken. Knap, hoe zij toegang heeft gekregen tot al deze mensen.Van een Palestijnse familie met martelaren tot een Amerikaanse jonge jood, die naar Israël is geëmigreerd, die tank heeft leren rijden en in elke vezel van zijn lichaam voelt dat hij zijn land moet verdedigen.

Mensen met al hun goede bedoelingen en intenties: hun project hoop en verlangen naar vrede en harmonie als hun ene been. En op het andere been dat andere terrein waarin we staan, het ongestructureerde gebied van de dromen en de emotie, opgelopen pijn, verdrongen verlangen, honger naar macht en erkenning... hoe dat woekert over al het mooie en het goede waar we zo naar hunkeren...

Ja, de wereld blijft gespleten en gefragmenteerd, vol scherpe tegenstellingen en woelige bewegingen waar je als individu geen vat op hebt. Maar wat kun je anders dan in jouw eigen persoonlijke werkelijkheid, elke dag die je gegeven is uit te pakken en er te doen, wat er te doen is?