Zo was ik erg onder de indruk dat Neil ineens in een caravan in de natuur in Schotland woonde, toen mij dat zelf ook wel wat leek. En toen werd hij actief in de gemeentepolitiek in de tijd dat ik als beheerder in de gemeentelijke wijkcentra mijn draai vond en lekenpriester toen ik mij in kloosters thuis begon te voelen. Tegen hem, als enige, zei Michael Apted nu, dat wat hem betrof het motto van de Up-serie niét van toepassing was: Geef me het kind van zeven en ik vertel je wie hij is, als hij volwassen is. Je zag oude zwart-wit filmpjes van een blije, zachte, onschuldige jongen van 7 en 14, wandelend in de natuur, vol grote dromen over de toekomst, hij wilde astronaut worden. En dan op zijn 21 ste werkt hij in de bouw en woont hij in een kraakpand. ‘Wat is er toen gebeurd, hoe is die breuk ontstaan?’ vroeg Apted, maar Neil die ook altijd geworsteld heeft met depressiviteit, kon daar geen echt antwoord op geven. Zo kan een leven als volwassene een radicale breuk zijn met het kind-zijn....
Dat gold niet voor Tony, een arbeidersjongetje uit de East End, die jockey wilde worden en anders taxichauffeur, en beide waar heeft gemaakt. Een stoer overkomen met bravoure maar met een gouden hart. Vrouwen waren voor ‘erbij’ en om snel weer verder te gaan, totdat hij bleef hangen aan zijn huidige vrouw, ze zijn nog steeds bij elkaar, al heeft hij ook slechte dingen gedaan. Tony kijkt als een kind, wanneer hij zegt hoe dankbaar hij is, dat zij bij hem is gebleven. Ik keek naar een geslaagd leven en een heel gelukkig stel en beide zeggen dat de zevenjarige Tony en de man van 63 dezelfde zijn; in de grond is er niks veranderd.
Aanvankelijk lag de focus ook op de vraag hoezeer in een klassenmaatschappij als Groot Britanië is, dit allesbepalend voor een leven is. Meerdere jongetjes hebben exact het pad gevolgd, dat op zevenjarige leeftijd al voor hen was uitgestippeld. Een gloedvolle carrière vaker in de rechtspraak, dan kijk je dus naar het huidige geweten van Engeland, een vrouw uit hetzelfde milieu, kinderen, kleinkinderen... ze zeggen gelukkig te zijn, maar het komt mij ook een beetje als klapvee over, in een stramien ... Het geluk van de twee jochies die opgegroeid zijn in een kindertehuis onder een strak, onderdrukkend regime, waardoor zij weinig zelfvertrouwen hebben ontwikkeld, zag er veel stralender uit, want met moeite gewonnen. Beide danken hun geluk ook aan hun vrouwen, die heel goed met elkaar overweg kunnen omdat zij hun mannen gestimuleerd en geactiveerd hebben, ze zijn uit hun schulp gekropen.
Nature en nurture is nu meer de focus. Een sterke, krachtige persoonlijkheid, nature, dus, lijkt doorslaggevender voor de mate van het eigen welbevinden, dan de omstandigheden waarin je leeft. Zo is daar Jackie, een meisje uit de East End, die nu Michael Apted flink de oren wast, door te zeggen dat ze het zó stom vond, dat hij aan de jongens vanaf het begin af aan vroeg wat ze wilden worden en bij de meisjes alleen over kinderen krijgen en trouwen begon... Zelf is ze nu trots op haar kleindochter, die ze een toekomst op de universiteit voorspiegelt. Het terugkijken en kunnen constateren dat je nog steeds dat levenslustige meisje van 7-14-21 was, doet goed...
Ik zelf heb geen kinderen en dus ook geen kleinkinderen en ook al geen partner en heb ook niet de carrière gemaakt die in potentie aanwezig was. Van al die kinderen geldt dat alleen ook voor Neil, die wel de laatste zeven jaar een relatie had, die echter na vier jaar geen stand heeft gehouden. Neil:die mij vanaf het begin dus al raakte, waarschijnlijk omdat hij buiten de gebaande paden, een leven zocht. Ik noem mij desondanks, heel gelukkig...Voor mij heeft dat te maken dat ik terugkijkend zie, dat ik op kruispunten in mijn leven volledig in-het-moment aanwezig was, ook in rouw. Niks toedekken, dus, voor niks wegvluchten en je overgeven aan nieuwe vormgevingen die altijd weer komen. Of dit als zevenjarige al in mijn natuur zat, geen idee...
