Ik lag in de nazomerzon, laat op de middag in het gras van het park in Apeldoorn bij de fontein en de muziektent. Pal achter de markt, mijn fietstassen volgestouwd met suikermeloenen, aardbeien, paprika’s, kaas, drie roze anjertjes in potjes, en dergelijke. De smaak van het versgebakken lekkerbekje nog in mijn gehemelte. Een klein dun boekje, 49 pagina’s voor € 2,50 dat ik net bij de boekhandel had opgehaald: Daydream and drunkeness of a young lady van de Braziliaanse Clarice Lispector, geboren in 1920 in de Oekraïne en gestorven in Rio de Janeiro in 1977. Het is de titel van het eerste verhaal, de andere twee heten Love en Familie Ties.
Wat een geweldige geniale verhalen! Ik ben al langer fan van Clarice, sinds ik ontdekt heb dat Penquin Modern Classics veel werk van haar heeft voor een spotprijsje, maar ik had nog geen korte verhalen van haar gelezen. Wat mij zo in haar aanspreekt, is hoe zij ‘taal’ een bijna andere rol geeft, dan wat taal is. Als dat kan. Zij beschrijft niet, er is geen spanningsopbouw of een plot, je voelt dat zij de woorden put uit haar binnenste, alsof zij pure ervaring naar boven wil halen en hartstochtelijk zich alleen wil bezig houden met wat écht is en wezenlijk, zich bewust dat mensen vaak leven in omtrekkende bewegingen, hun tijd vullen, in plaats van er te ZIJN. Het woord ‘mystiek’ valt, in meerdere publicaties over haar.
Drie vrouwen in deze verhalen. Het eerste verhaal brengt je naar de vraag waarom alcohol zo geliefd is, buiten de geijkte antwoorden dat het je losser en vrolijker maakt. Want wie ben je dan zonder de alcohol? Altijd in een keurslijf? Bang om echt iets te voelen, bang voor jezelf en anderen? … Het tweede verhaal heet ‘liefde’. Een vrouw haalt al haar zelfwaardering uit het perfect laten lopen van het leven van haar gezin, een gezellig huis, veel aandacht voor lekkere maaltijden. Dan ziet ze in het park een blinde man zitten en ze wordt overspoeld door een groot mededogen, ze weet niet hoe en waarom, maar haar eigen leven lijkt ook ineens zo futiel… En in het derde verhaal proef je iets van de wilde gevoelens die er in mensen kunnen rond waren; van een dochter, haar schoonmoeder en haar echtgenoot. Achter de façade van een goed lopend leven, zoals zoveel burgerlijke levens, kan er van alles broeien…
En dit las ik allemaal in het park, dat mij ook terugbracht naar die extreem warme lentedagen in 2018 in Londen. Daar vulden de parken zich rond etenstijd ook met mensen van allerlei soort, groepjes vrienden en oudere stellen die hun picknickkleden uitspreidden, mensen met een kleur die er korter ‘chillen’…het was een honderdste van wat er in de Londense parken aanwezig was, maar wel heel anders dan in mijn stad, waar vooral studenten het gras placeren (een voor mij nieuw werkwoord, sinds de Corona-maatregelen). Wat er allemaal zich in deze hoofden afspeelden, dat weet ik niet, maar het zag er allemaal onbezorgd en ontspannen uit, alsof iedereen alleen maar genoot van de nazomer.
Toegift:
