maandag 16 maart 2015

Project in Zutphen

'Nou, we zijn wel op stand geraakt', zei iemand van de projectgroep. We zaten voor het eerst in een heel mooie bed&breakfast Die Schuyt in Zutphen, ooit het oude veerhuis, aan de oever, met uitzicht op de St Walburgiskerk en het architectonische mooi ontworpen stadhuis; moderne vormgeving die helemaal organisch past in het oude Zutphen. Voor mij is het een rib uit mijn portemonnee, maar ik heb het er graag voor over.

Je moet weleens met de tijd meegaan. Iedereen woont ondertussen verspreid over heel het land, en de hele ontmoeting proppen op één dag, vond ik zelf onbevredigend. Er is dan een tijdsdruk: je wilt graag dat iedereen aan bod komt, maar je wilt niet 'het rijtje af', zo van 'en nou jij!', je wilt graag gedachten-uitwisseling, je noemde jezelf toch niet voor niks, ooit, bijna 30 jaar geleden, 'Is bidden zinvol?' Het gaat tenslotte toch niet om de weetjes en de feitjes van elkaar.

Een overnachting erin, maakt alles goed. De tijd kan zich rekken en dat deed die. Het ging onder andere, over het verhaal van Jacobs gevecht  met de engel. Zo is dat verhaal in de traditie gaan heten. In het eerste boek van de bijbel ( Gen.32: 22-32) staat daarover dat Jacob eerst zijn familie helpt bij de oversteek op een doorwaadbare plaats en dat hij daarna op de oever alleen  achterblijft en er iemand verschijnt waarmee hij worstelt tot de dageraad. Al denkend, aan de oever van de IJssel, kwamen we erachter:  het gaat niet zozeer over de overtocht, het heen-en-terug van Jacob, maar om die worsteling.

Op de Rembrandt-tentoonstelling in het Rijksmuseum hangt Jacob met de engel. Het is zo'n intens schilderij. Je ziet Jacob  in iets wat ook op een omarming lijkt, op een dans. Ik kan me voorstellen, dat die worsteling, dat aangeraakt zijn, door iets/iemand die niet van deze wereld is, een boodschapper van God?, het voortdurend op de grens staan tussen het gewone dagelijkse, de bijna-sleur en het uitzonderlijke, je ook teveel kan worden.

De engel ontwricht de heup van Jacob, maar Jacob wint de strijd en laat de andere gaan, op voorwaarde dat hij gezegend wordt: Jacob wacht op de zegen. Dat is waarnaar je intens kan verlangen in het leven: de zegen: gezegend worden. Door wie? ... Door anderen. En ook door wat niet benoembaar is: door het goddelijke, God, de Eeuwige, het Leven, het Licht. Wanneer de zegening niet ervaren en gevoeld kan worden, dan blijft de strijd over.

Een gevecht waarvan je soms alleen maar kan hopen, dat er vrede uit zal ontspringen. Loslaten om gezegend te kunnen worden: dat is een mooie, maar soms ook intens droevige, dynamiek.