Weerwater

Als ik inwoner was van Almere, dan zou ik er helemaal niet blij mee zijn: met de roman Weerwater die Renate Dorrestein erover heeft geschreven. Op uitnodiging van de stad Almere is ze er een jaar author in residence geweest. Mij lijkt het dat je dan hoopt dat iemands fantasie en verbeeldingskracht over Almere en haar omgeving, de stad opstuwt naar nieuwe horizonnen, dat je geïnspireerd kan raken door onvermoede vergezichten of anders diepe ervaringen en belevingen die je in Almere kunt opdoen.

Maar nee, dat gebeurd allemaal niet in deze roman. Dorrestein is, als zichzelve, een van de hoofdfiguren. Ze gaat naar Almere om daar inderdaad een huisje te betrekken, voor een jaar en dan ontstaat er noodweer en de volgende dag is er een verzengende hitte en blijkt Almere omgeven te zijn door een dikke cirkel van mist en iedereen die daardoorheen wil, gaat dood.

Een ware onheilsroman, dus. De overgeblevenen zijn  vooral veel vrouwen, want de mannen waren als forensen elders aan het werk. En de overgebleven mannen zijn de gedetineerden van de gevangenis, aldaar.  Men denkt dat de wereld is vergaan en ze de enige overlevenden zijn. Ik vond het volstrekt ongeloofwaardig. Als ik mij voorstel niet uit mijn stad meer te kunnen, geen elektriciteit meer te hebben en dus geen contact met de buitenwereld kan maken, dan zou ik allereerst blijven hopen, dat er elders in Nederland hetzelfde aan de hand kan zijn: waaruit zou ik kunnen concluderen dat de wereld verder als geheel vergaan is?

Dus de vrouwen spreiden vooral hun benen, om zwanger te kunnen worden van de mannen, die als dekhengsten altijd beschikbaar moeten zijn, de ex-gedetineerden worden uitgeroepen tot clanhoofden, de hele bevolking, ongeveer 5000 mensen worden opgedeeld in groepen die je Naaste Familie wordt. En Dorrestein scharrelt daar als schrijfster rond, die op het overgebleven pen en papier nu de nieuwe kronieken moet gaan opschrijven, in plaats van een roman.

Tijdens lezing, je leest het boek in een paar uur uit, dacht ik telkens: kan er niet ergens een blokfluit klinken? Is er nou niemand die uit al die leegstaande huizen een muziekinstrument haalt? En waarom worden alle boeken verbrand, door die gedetineerden, die te lui zijn om brandhout te sprokkelen? Maar nee, Almere bestaat statistisch gezien uit veel MBO-ers en SBS-6-kijkers, meldt Dorrestein zelf in het boek, en er zijn 3 PVV-ers die mede de dienst uitmaken.

Ik zag mezelf, die ene, halve middag weer in Almere rondlopen. Ik dacht toen: dit is het einde van de wereld, en ben snel weer de trein ingestapt op weg naar Amsterdam. Zo'n gevoel moet ook aan de wieg gestaan hebben van Weerwater. Sneu: ik gun elke middelbare scholier in Almere, die het boek gratis in e-boekversie kan verkrijgen, meldt ze in het nawoord,  een veel fijner en hoopgevender boek.  Hier leer je niks van. Behalve dat je zo snel mogelijk uit Almere moet vertrekken.