Ochtend in Jenin

Een eyeopener-boek gelezen: Ochtend in Jenin  van Susan Albulhawa, geboren in Palestina tijdens de Zesdaagse Oorlog. Opgegroeid in Oost-Jeruzalem, Koeweit en Jordanië, en ze woont nu in Amerika. Het verhaal beschrijft de periode 1941-2002, waar je vanuit Palestijns perspectief de opkomst en de groei van de staat Israël meemaakt. Hoe een vredig dorp met oeroude olijfboomgaarden, generatie op generatie weet hoe de grond te bewerken,  tot kaalgeslagen vluchtelinggebied verwordt en de bewoners in armoedige tentenkampen belanden, voortdurend bang het leven te verliezen, ze zijn als opgejaagd wild. 

In Jenin is in 2002 een bloedbad geweest in een vluchtelingenkamp dat in het Westen helemaal onbekend is gebleven omdat het in de militaire zone lag, afgesloten van journalisten en hulpverleners. Zij is er geweest en de veerkracht van de mensen die ze er ontmoet heeft en  hun verhalen gaven haar een gevoel van urgentie: dit verhaal moest verteld worden.

Je kijkt met de ogen van Amaal terug, vanaf het leven van haar grootouders. Er vallen heel wat doden in de familie van Amaal, een vrouw van ongeveer de leeftijd van de schrijfster, en meerderen worden slachtoffer van gruwelijkheden en barbaarse wreedheden. Zij heeft twee oudere broers, waarvan de ene pas laat in haar leven opduikt: hij is als baby meegenomen en is opgegroeid in een Joods gezin. Ook met die kant kun je toch meeleven: de niet-biologische moeder is in de concentratiekampen zodanig gemarteld, dat ze onvruchtbaar is geworden en voor haar man die het kind roofde, was dit de enige uitweg die hij zag, om zijn vrouw van de waanzin te behoeden...

Het boek is niet pamfletterig en kiest ook geen partij: je leeft mee met mensen, die geworpen in hun situatie er toch het beste van hopen te maken en laat zien hoe wreedheid weer wreedheid baart... De joden uit de holocaust, die met de naam van ‘vredesmissie’ Palestijnen hebben gemarteld en afgeslacht en de Palestijnen die van daaruit weer ‘radicaliseerden’  en ‘terroristische aanslagen’  plegen, zoals het Westen dat is gaan noemen...

Amaal krijgt de kans om in Amerika te gaan studeren en ze noemt zich daar Amy, en ze kijkt met verbazing, dat er een wereld is waar mensen zich druk maken om allerlei futiliteiten, mensen die niet weten hoe het is om te leven met constant loerend geweld en levensbedreiging door anderen om je heen. Ze probeert een Amy te zijn, een gewone studente, maar allengs ervaart ze dat ze zichzelf verloochent en verliest. Het komt haar voor dat alle mensen om haar heen in een soort slaaptoestand verkeren:  nooit  oorlog meegemaakt , nooit iets werkelijk op het spel hoeven zetten. Het soort mens dat ik dus ben. Fijn veilig in het paradijs.