Na 36 km lang door wind en regen te fietsen, alles grijs, kwam ik hier aan: Het koraalrif in Burgers Zoo, één van de grootste ter wereld, buiten de echte oceaan om. Dan wordt je meegezogen in een totaal andere wereld, je vergeet de kou buiten én ik reisde langs mijn keten van herinnering terug, naar toen ik in het echt langs koraalriffen zwom in Fiji en Sumatra. Dat was nog véél kleuriger, met zovéél soorten vissen. Onvergetelijk dus, en wellicht nu, door de klimaatverandering ook niet meer zó aanwezig…
Ik denk dat het zo moet zijn in Israël, nu. De brute aanval van Hamas raakt de diepste wortels van je bestaan. Het roept acute angst op over de eigen veiligheid, als je je al zó lang veilig waande. Bij de kleinkinderen van nu, zullen de verhalen in hun familie klinken, van hen die uitgeroeid zijn, terwijl ze ooit met een koffertje onwetend naar de gaskamers werden geleid… Dan vindt er een werkelijkheidsverandering plaats: misschien stond je een week ervoor nog te demonstreren tegen de extreem rechtse regering van Netanyanu, maar dat lijkt plotsklaps futiel en een luxe als jouw grondvesten trillen.
Yuval Noah Harari meldt in een artikel in de Times over een familie met drie kinderen die hij kende. Ze maakten zich op voor een vliegerfestival dat eens per jaar gehouden wordt bij een kibboets nabij de grens. Ook als teken van vrede: om naar hen aan de andere kant te zeggen: kijk, wij laten ook vliegers op, kijk, we zijn ook mensen. Een paar uur tevoren, op 7 Oktober, is de kibboets aangevallen door Hamas. Het hele gezin dood. Hoe kún je je dan nog verplaatsen in de andere kant, in alle Palestijnen? Dan is er alleen maar plek voor verdriet, wanhoop, zin op wraak, het instinct om die anderen geheel van de aardbodem te laten verdwijnen, want zijn zíj́ het niet, dan ben je het zélf. Toch bepleit Harari op het eind van het artikel dat nieuwe wederzijdse empathie alleen, de situatie redden kan.
Er is nú een vredesconferentie in Egypte bezig. In een praatprogramma gisteren zei iemand dat dit een wassen neus is, want iedereen weet dat Israël tóch tot de aanval zal overgaan… Is dit cynisme, om zoveel landen zo weg te zetten, westerse arrogantie?… Of realiteitszin: het Westen zal Israël geen strobreed in de weg leggen, omdat ze dat zichzelf niet kunnen veroorloven. Zeker Duitsland niet, want die staan voor eeuwig in de schuld bij de Joden…En toch is het sinds lang dat het woord ‘Palestina’ weer op een officieel bord in de media verschijnt en dat de wereld hierbij weer weet, dát er een land is dat al 75 jaar haar bestaansrecht terug wil. De president van Palestina veroordeelt het geweld aan beide zijden, zowel dat van Israël en Hamas. Ik zou denken, dat voor de menselijkheid van de hele wereld, dit de enige weg is, die recht doet. Gaat de wereld nu toekijken dat er elk uur mensen sterven omdat Israël de stroom en het water afgesloten heeft in de Gaza en er voor 2,2 miljoen mensen slechts één convooi van twintig vrachtwagens is toegelaten?
