In Trouw van 31 juli staat een bijzondere afbeelding. Het betreft een schilderij van Vincent van Gogh. Onder het schilderij 'grasgrond' waar ik in het Kröller-Muller museum op de Hoge Veluwe toch vaker tegen aangekeken heb, zit het portret van een vrouw. Een mooie kop in bruine tinten, androgyn, het zou ook een jongeman kunnen zijn, vastberaden en toch bezonken.Deze afbeelding kunnen we in het écht helemaal niet zien want het is door nieuwe röntgentechniek zichtbaar gemaakt. Nou, voor mij mag de dag komen dat men besluit om het te ontsluiten naar deze werkelijkheid: dat er straks in het museum een schilderij hangt, waar het gras gekanteld de omlijsting vormt van deze vrouw. Gewichtige discussies gaan hier dan ongetwijfeld aan vooraf. Of je het 'bestaande' grasgrond mag ontwijden. Of je Vincent van Gogh zelf moet blijven respecteren, die tenslotte zelf over zijn vrouw heen heeft geschilderd.
Ik voel me wel verwant met deze grasvrouw. Vaak denk ik dat het enige dat telt is, om dat wat je doet serieus en met overgave te doen, maar je tegelijkertijd kunt denken: ik hád ook iets heel anders kunnen doen. Ik hád een andersoortig persoon kunnen zijn, met heel andere bezigheden en interesses. Het leven dat ik nu leid is maar één vorm van de vele anderen, die het ook had kunnen hebben. Ik ben er en ik ben er niet: laat het gras maar over me heen groeien.
De techniek waarmee dit schilderij aan het licht is gebracht (deze zin klopt niet, want er is niks letterlijk aan het licht gebracht) heet: 'röntgenfluoriscentiespectoscopie'. Een woord dat elk potjeslatijn en alle spreektaal overstijgt. Onbruikbaar in het dagelijkse gebruik. Wél om te onthouden om definitief van een Nichtje ofzo te winnen met het spel Galgje. Je moet dan een woord raden, door een voor een letter te noemen. Als de letter niet goed is, dan wordt er in de tekening een streepje of rondje toegevoegd. Uiteindelijk hang je, aan de galg: verloren!
Dit woord maakt je eenmalig onoverwinnelijk. De techniek brengt aan het licht dat de werkelijkheid zeer veel lagen kent. Dat is mooi. Zo'n inzicht maakt je ook wel een beetje onoverwinnelijk. Voor zolang dat duurt. Eén moment... éen oogopslag: een uur van de dag, minuut, seconde.
