dinsdag 19 augustus 2008

Troost

Zomergast Annemarie Prins eindigde met wat zij haar 'troostvideo' noemde: een home-video opname gemaakt door een Duitse vriendin van haar, Margaret Daniell. Die is muziektherapeute en op de video zie je hoe hoe een zwaar autistisch meisje die daas en afgesloten op de grond wat rolt in een paarswit geblokt broekje, ineens reageert. Daniell zit naast haar met een grote pauk, die van onder rond is en ze trommelt er wat op met haar vingers... Het meisje steekt plotseling haar arm uit en trommelt ook. Een op-en -neer gaan van ritme en geluid, een dialoog in muziek.

Waarom is dit troostend? In de wereld van Annemarie Prins, die als een onderliggend vraag iets had van 'de authenticiteit van contact, communicatie, creativiteit: is dat mogelijk en wanneer gebeurt dat?' is de video inderdaad een perfecte afsluiting. Snaren van de precaire lijntjes die contact en communicatie in feite zijn, trillen mee.

Al namijmerend hierover vanochtend, onder mijn tuimelraam in de zon, kwam ineens een gedicht van Elma van Haren voorbij. (Ook dat vind ik een wonder op zich; dat soms zomaar dingen in je geest bij elkaar vallen en samen gaan klinken):

De ontmoeting

In de krant las ik een pas waargenomen gebeurtenis.
Potvissen, dankbaar,
dat er niet meer op hun gejaagd wordt,
vertonen zich openlijk aan de wetenschappers,
die hen bestuderen.
Wanneer een jong pas geboren is, komen er twee of drie
volwassen potvissen, die het inspecteren en daarna
tussen hun mollige lijven innemen en vrolijk
de lucht ingooien
als welkom in hun midden.

Zo,
stel ik me voor, hebben de slechte
tijden jou tussen hen ingenomen en plagend met je gespeeld,
als een warm welkom in een ander leven,
dan dat je kende.

Klein drama:
Jij riep: iedereen en alles haakt af,
ik sta alleen!

En daarbovenop citeerde ik ten overvloede Weldon Kees:
'Screaming that all the world is mad, that clues
Lead nowhere, or to walls so high their tops cannot be seen;
Screaming all day of war, screaming that nothing can be
solved.'

Je gezicht eindelijk in rust,
Er is iets anders doorgebroken, iets lichters,
stijgend in eigen verbazing,
nog wat onwennig en verlegen,
maar de tijd zal er vriendelijk aan sleutelen!

De levende nu en de toekomstige dode
komen alkaar stap voor stap nader,
Het is duidelijk te zien.
De kern ligt bloot gewoeld,
vrij ademend,
dankbaar.

(Uit: De reis naar het welkom geheten)

Heel, heel troostrijk, op de een of andere wijze. De grote pauk in de video krijgt iets van een potvis. De 'jij' in het gedicht wordt het autistische meisje. En ikzelf en elke andere tegenover je. Wanneer echte ontmoeting gezocht en soms gevonden wordt.