Ach, het verglijden van de tijd: hoe een plek verandert. Daar waar ik net nog liep in een koud winterzonnetje, daar waren toen de straten bebloed en de gebouwen kapotgeschoten. Ik blijf het ook altijd zo'n vreemde gedachte vinden, dat het Clarissenklooster in Nijmegen daar nu is, doordat er ooit een bombardement een hele volkswijk heeft weggevaagd.
Plekken blijven, maar de mensen daarin die verdwijnen uit de tijd. Ze laten hoogstens wat sporen na, waarvan de mensen erna alleen maar weten omdat dat aan hen is doorverteld. In het museum hing een Chinese doek van zijde, met daarop geborduurd, een tafereel van wat mensen onderweg, bij iets wat een rivier zou kunnen zijn. Zoals in een van de museumzalen er een prachtig uitzicht is over de Rijn. Het bleek dat die doek door een Engelse soldaat toen, uit het kapotte, verwoeste museum is meegenomen, dat hij het thuis heeft ingelijst en wilde dat zijn kinderen, na zijn dood, dit weer aan het museum terug zouden bezorgen.
Zoals een zijden doek, verfrommeld bewaard in een broekzak, door dat laatste half jaar van de oorlog heen, meegenomen naar een vreemd huis, teruggekeerd naar waar het vandaan komt: zo zou je willen dat mensen om zouden gaan met goede herinneringen en ervaringen die je samen gedeeld hebt. Dat er een moment komt dat je die mensen uit je verleden weer ziet en dat je dan samen kunt zeggen: zie: dat was goed zo, zie dat is wat ons verbonden houdt, zie we hebben de tijd kunnen verslaan...
Ik zag onlangs twee dvd's, Mr Morgan's last love en Quartet en in beide gaat het over oude mensen en dingen die voorbij gaan. Vier oude zangers treffen elkaar weer in een verzorgingshuis voor oude musici, ze hebben ooit triomfen beleefd in de opera, als kwartet. Wil je dat krakkemikkig nog eens keer herhalen in een benefietconcert om geld op te halen voor het voortbestaan van het huis?
Wil Mr Morgan nog aan een nieuwe episode in zijn leven beginnen, na het overlijden van zijn vrouw? Hij woont in Parijs, na een paar jaar nog steeds ondergedompeld in verdriet en gemis, en hij ontmoet daar een meisje in de bus. Hij begrijpt niet wat zij in zijn leven doet: wél dat hij geraakt wordt door haar, die dansles geeft en hem aan zijn vrouw doet denken. Dan weet hij het ineens: 'Je bent de barst in mijn bestaan', zegt hij. Uit Anthem van Leonard Cohen: There is a crack in everything, that's where the light comes in.
Ja en Nee zijn de antwoorden in de twee dvdees: de ene kan doorgaan met leven, de andere niet. Je zou kunnen denken dat een 'Ja' het mooiste is, zoals de reis van die zijden doek. Maar het 'Nee', is wellicht het realistisch: er zijn soms geen nieuwe episodes meer te beginnen. Dan wordt het vooral Anders. Er komt niet wéér een volkswijk, maar er komt een klooster. Arnhem wordt een half jaar later bevrijdt. En die zijden doek: die bewaar je nog, verfrommeld en vuil in je broek, zolang als je dat zelf wilt. Want een doek van zijde is licht en een last zal het niet worden.
