Gisteren in de leesgroep voor het eerst het gehele Testament van Clara van Assisi. Na haar vier brieven aan Agnes van Praag, toch ook weer een andere toon en ook best wel een hele lap tekst, die we als geheel lazen. Een geestelijk testament, te lezen als een route die je kunt volgen, met verschillende mijlpalen, zo zei ik, als inleiding, en het scheelt als je de taal leest als iets waarmee je iets kan doen: het kan je aanspreken, of niet en daarmee dan op weg gaan.
Als eerste vraag vroeg ik, wat voor een spontaan gevoel deze tekst je als geheel geeft. Ik beantwoord zelf natuurlijk ook mijn eigen vragen. Meestal laat ik er een week of meer tussen zitten, zo dat de vraag me ook als het ware nieuw overkomt. En dan merk je hoezeer je eigen gevoel van het moment uit kan maken, hoe woorden op je over komen, Ik was in de zomer al helemaal lyrisch geweest, zag hoe goed het Testament was opgebouwd, hoe ze je meeneemt in haar wereld.
Maar nu? De vluchtelingenstroom houdt me bezig, dat zoveel mensen vaak zonder veel keuze hun huis en haard verlaten hebben op zoek naar een beter en veilig leven. Ik dacht aan Clara, die geheel vrijwillig haar huis verlaten heeft en 42 jaar in dat kloostertje heeft gewoond in San Damiano, maar wel ook met haar moeder Hortulana en haar zusje Agnes, die haar gevolgd zijn. Dat ze een zeer gerespecteerd mens was, die met de paus onderhandelde en bij leven al bijna heilig was verklaard.
Dat is een beginsituatie waar werkelijk een vrijheid van keuze was. Ze spreekt in haar Testament dat haar leven en dat van haar zusters een voorbeeld zou kunnen zijn voor anderen. Ik vond het in ene keer wel héél zelfbewust, dus ik kreeg nu een gevoel van irritatie. Ook dat de woorden zo ver van het gewone dagelijkse leven staan. Prikkelend, om zowel dit nu te voelen, naast mijn eerdere belevingen.
Het blijft gewoon naast elkaar staan. Zoals de herfst bij mij op tafel nog even naast de zomer staat. Op de weg terug uit het klooster plukte ik in de berm een grote bos gele margrieten, korenbloemen, wit duizendblad en papaver. O! Als ik een geestelijk testament zou schrijven dan zou daar zeker instaan, dat alle dingen naast elkaar kunnen bestaan. Zoals dezelfde spiegel meerdere beelden kan teruggeven. De werkelijkheid is aan alle kanten gebroken. Maar je kunt de spiegel van je ziel heel houden en gaaf.
