Nu las ik over zijn reis naar India en die maakt hij in omgekeerde richting als dat ik op mijn twee reizen gedaan heb. Hij start in Chennai, Madras heette het in 1972 nog, en het eindigt rondom Delhi. Meteen heeft hij het over de ogen van India die jou overal aankijken, tegenover de doffe grijze blik in Nederland... en dat Indiërs je meteen het hemd van het lijf vragen en het je tegelijk geheel vrij staat om te antwoorden. Precies dat mis ik hier zo erg. Op Oerol is er een mini-samenleving waar iedereen in principe wel heel aardig is tegen elkaar, maar het is er dus heel gewoon, dat je dan eindelijk eens een praatje maakt met mensen die dan tegen je zeggen dat je er ook al meer dan tien jaar komt en dan ook nog weten wat voor tent ik eerder had.
En natuurlijk heb ik meer praatjes ook zelf nooit gezocht, ik vermeed ze eerder en dat wil ik ook tegelijk zo houden. Maar het is het contrast met India dat mij bezig houdt. Hoe is het mogelijk dat we in een maatschappij leven waar er nu een reclame is die aanspoort om wat meer naar elkaar om te kijken omdat dit gelukkiger maakt? ...
Ik heb niet zo’n zin in de wat uitgelaten drukte van Oerol en het bovenal ook zo drúk zijn, van mensen. En daar dus met gaan naar voorstellingen en de muziek, het plannerige op de camping: nu nog even wat lezen en een potje koken en daarna weer... Als ik dit jaar ga, dan ook voor het eerst zonder de reservering van theatervoorstellingen, dan laat ik de boel op mij afkomen en misschien maak ik dan ook voor het eerst ook helemaal geen theater mee. Eerlijk gezegd zag ik ook niks in het programma dat mij deed watertanden... Maar vorig jaar ontdekte ik via de ochtendshow, waar theatermakers worden uitgenodigd, dat je wel zin krijgt en nieuwsgierig wordt naar hun voorstelling, en dan kon je niet meer omdat je ze niet had opgenomen in jouw eigen keuze.
Dus toch maar gaan en het maar ondergaan, met elke dag een lege dag? Zo’n beetje als mijn lange verblijf in Mahabalipuram, aan zee? ... Zal ik mijn razend interessante dikke boek over de opkomst van de democratie in India, dan maar gewoon meenemen?, zelfs als ik het dan uit heb en het dan weer herlezen om te kunnen blijven onthouden hoe er zo’n land als India is ontstaan, uit meer dan 500 oude vorstendommen met eigen maharadja’s, en meer dat twintig volstrekt eigen en andersoortige talen? De wereld vindt het maar gewoon dat daar een India is, de grootste democratie can de wereld... het had ook een brandhaard kunnen zijn waar China en de Sowjet Unie voortdurend om grondgebied hadden kunnen strijden.
Het zou uit elkaar hebben kunnen vallen, zoals in de Balkan en in Rusland is gebeurd... Maar al na 25 jaar blijkt dat de democratie geen toplaagje van vruchtbare grond is gebleken, maar zich geworteld heeft in alle lagen van de bevolking. De verkiezingen gaan gepaard met festivals en al bij de eerste verkiezingen waren mensen bereid om meerdere dagen te reizen naar een stembureau. Daarvan zijn er nu veel meer, maar ook in het Food Center reisde Abdul, die moslim, was helemaal terug naar Assam om te gaan stemmen. En natuurlijk om terug te gaan naar zijn familie... iedereen moet stemmen op de plek van herkomst en dat maakt het daarmee ook tot iets feestelijks, omdat er zoveel mensen in dat immens grote land ergens anders werken, dan waar de familie is.
Ook lijkt het gegeven dat India een seculiere staat is en elke Indiër zelf uitmaakt wat deze gelooft, diep wortel te hebben geschoten, omdat dit precies is wat in elk gesprekje meteen gezegd werd. Het is natuurlijk ook heel bijzonder, dat de vader van de natie, Gandhi, het heeft laten ontspringen uit geweldloosheid...en ja er is daarna ook veel strijd geweest en die is er nu nog, over bijvoorbeeld Kasjmir.
Terug naar wel of niet naar Terschelling... ik werd wakker, tot mijn eigen verbazing, met: Ja, ik ga! Laat ik mezelf maar gaan gehoorzamen, denk ik...
