vrijdag 11 oktober 2019

Openluchtmuseum. Les Uns et Les Autres. Blogvriendschap

Al in de trein terug naar haar woonplaats kreeg ik er een collage van: we staan er allebei op, en een varkentje, een molen, een herfstboom, een plattegrondkaartje van Park Sonsbeek. Weer een paar uur later zie ik haar blogje erover vanuit een leesstoel in Rozet, de prachtige bibliotheek die Arnhem rijk is: we zijn blogvriendinnen meldt ze, we volgen elkaars blog nauwgezet, al 10 jaar ofzo. Dat is bijna een understatement, want door L.. ben ik dit blog gaan schrijven en zij plakt alle plaatjes in dit blog.

De titel van haar blogje is Sonsbeek, maar de meeste foto’s zijn in het Openluchtmuseum gemaakt. Hoe zullen we over tien jaar ofzo terugkijken op deze dag? L. liep met een beetje frisse tegenzin in het Openluchtmuseum, het was bedoeld als lunchplek, maar voordat we het gevonden hadden liepen we door het halve park. Misschien onthoudt zij: wandeling door Sonsbeek en ik: met L in het Openluchtmuseum. Ook ik heb een negatieve herinnering aan die plek: eindeloos saai met Indonesisch bezoek van mijn ouders bij een oude boerderij staren en dat heel vaak in herhaling. Maar daarna kwamen er andere ervaringen: met de familie; o.a. foto’s van de kleinkinderen maken voor opa en oma, met W. en haar Nieuw-Zeelandse man en peuterzoontje, met de vrouwengroep, en nu dus met L.: Wellicht staat het hiermee definitief in mijn geheugen geboekt als alleen maar een leuke plekje om te zijn. 

Zouden geluid & muziek & smaak je directer, ongefilterd een toegang geven naar ervaringen en gevoelens van weleer? L. vertelde dat ze ooit in het oerwoud in MaleisiĆ« een soort van vertrouwd gevoel kreeg: het bleek dat er apen schreeuwden, die zij in haar jeugd vanuit haar achtertuin die aan de dierentuin van Emmen grensde, altijd hoorde. Ik zag onlangs de muziekfilm Les Uns et Les Autres voor het eerst terug nadat ik deze in de bioscoop had gezien in  1981. Eindelijk! De film zit bij veel mensen in het collectieve geheugen: ik stond ooit bij de kraam met oude films op de zaterdagmarkt bij de Noorderkerk in Amsterdam: een vrouw verzuchtte dat ze die film graag terug wilde zien en de omstanders begonnen spontaan liedjes eruit te zingen Good Morning Sarah... Nu wist ik precies wat er steeds zou komen en het verraste me dat dit gepaard ging met het intense gevoel van die eerste keer: de jubel als de Russische danser op het vliegveld over een barricade springt naar de vrijheid van het Westen, het machteloze verdriet als een joods muziekechtpaar uit Parijs hun babyjongetje op het spoor leggen onderweg naar een concentratiekamp en hij, een halve eeuw later, zijn moeder in een verpleeghuis vindt, maar dan is zij al dement, het smachtend verlangen als haar kleinzoon met de Julien Clerc-uitstraling met Sarah, de dochter van de Amerikaans orkestbandleider uit de tweede Wereldoorlog samen de Bolero van Ravel zingen.

Vooral de intensiteit van het gevoel: jubel, machteloosheid, smachten: dat ik dit bij het terugzien van de film precies zo voelde, fris en onaangetast door alle levenservaring erna, dat is dus 38 jaar, daar keek ik van op. Ik heb wel de dubbel-LP van de muziekfilm grijs gedraaid en zoiets moet het zijn: het geluid is de toegangspoort naar de wereld van ooit. Met een specifieke smaak is het ook zo, ontdekte ik pas. Ik at nu in Arnhem weer een frietje met truffelmayonaise. Enkele weken geleden gaf het me een acuut geluksgevoel. De smaak van truffel wakkert iets ‘oers’ bij mij aan: op een pizza alleen in Perugia, met H. voor het eerst van mijn leven kamperend drie weken lang boven Florence, en er zijn zeker nog oudere ervaringen; nog met de hele familie in een auto op vakantie door Europa, maar daar kan ik niet meer bij.

L. en ik hebben een blog met zoveel ervaringen waar we beide zomaar bij kunnen en zo lang het goed gaat met het Internet, tot onze laatste snik... Zelfs na onze dood is het toegankelijk en ook nu weet je helemaal niet wie het leest. Daar kunnen mensen bij zijn die jij helemaal niet kent, terwijl jij voor hen een beetje bekend bent geworden, zo wisselden we gisteren ook uit. Eigenlijk is dat zoals de blogvriendschap heel lang louter in onze blogs woonde.