vrijdag 12 april 2024

Eetzaal in Pompei. Babette’s Feast

Er is in Pompei een eetzaal ontdekt vol met fresco’s met plaatjes van scène’s uit de Trojaanse oorlog en de mythologie. Alles op een donkere achtergrond, indertijd verlicht met kaarsen. De vloer bestaat uit wit mozaïek-marmer om zo het kaarslicht optimaal te kunnen laten weerkaatsen. Waarschijnlijk gaf het geflakker van het kaarslicht aan alle afbeeldingen een bewegend effect, alles kwam tot leven. De achtergrond was zwart zodat het roet van het geblakerde vuur van de kaarsen nooit zou opvallen.


Het werkt meteen op mijn verbeelding. Ik zie mij al deel uitmaken van die rijken van de stad en dan de combinatie van mooie gesprekken, heerlijk eten, terwijl je ogen dwalen en je hart mijmert over al die scènes die je elk weer in het verhaal van toen onderdompelen. Ik zie mij trouwens met even groot gemak een van de slaven  zijn, die al deze schalen vol eten rondbrengen, vanuit de gangen erachter. Al proef je geen eten, alhoewel wellicht achter de schermen wél?, je bent dan toch deel van dezelfde sfeer. 
De hond die hier rustig de toeschouwer rechtstreeks aankijkt, alsof zij of de fresco-maker zegt: ik ken jou.


Ik moest meteen denken aan de film Babbete’s  Feast naar een kort verhaal van Karen Blixen, ook wel Isak Dinesen. In een arm dorp in Jutland, dat heel godvruchtig is, arriveert een vluchteling uit Frankrijk die zich al snel verdienstelijk maakt als kokkin bij twee zussen, dochters van de dominee, aldaar. Ooit liet hun schoonheid de harten smelten, ze gaven een glimp op het hemelse. Maar nu zijn ze twee oude vrijgezellen, hun vader is gestorven, het dorp in verval, waar zij biddend en dienend de gemeenschap bijstaan. Maar Babette brengt er weer feestelijkheid en glans, al gaan er ook tongen op dat haar kookkunsten duivels zijn en verderfelijk. Dan wint Babette de loterij; 10.000 franc, haar ticket om het dorp te kunnen verlaten. Als afscheid maakt ze een feestmaal, ze laat kostbare ingrediënten aanslepen en iedereen aan tafel raakt buiten zinnen, zou je kunnen zeggen. Het sensuele en het spirituele komen samen. Babette blijkt een chef-kok te zijn én ze gaat niet weg want ze heeft al haar gewonnen geld gespendeerd aan dit feestmaal.


Het is mooi als zinnelijkheid en de wereld van de geest samen kunnen komen. In de kunsten wordt die poging vaak gemaakt. Materie en menselijke inspanning die wordt ingezet om je te verheffen, niet om er geld mee te verdienen. Ook in de kookkunst dus. De eetzaal in Pompei doet hetzelfde. Ook troostrijk dat mensen zó lang geleden dat ook zo beleefden. Alle zintuigen prikkelen, verleden en heden samenlaten komen, verhalen blijven vertellen, glimpen van genade.