Albert Lamorisse "Le Ballon Rouge" (1956) eng sub from Julian Holtom on Vimeo
Ik ga me toch heel, heel, heel serieus afvragen in welke mate het brein dat aanvankelijk kaal en leeg is als je op de wereld komt, wellicht héél vroeg wordt ingeprint met aanvankelijk triviale, toevallige zaken, die vervolgens gaan horen bij jouw inprintpatroon en die dan de rest van je leven jou, tot ook op een diep niveau mee bepalen.
Ik denk dit omdat ik de korte film Le Ballon Rouge terug heb gezien, uit 1956. Ik heb er ooit al een blogje aan gewijd, maar kan die niet zo snel terugvinden nu, maar ik beschreef daar hoeveel indruk die film op mij als kind had gemaakt. Het gaat over een jongetje die een grote rode ballon op zijn pad vindt en die hem overal volgt en het eindigt prachtig: hij word door heel veel gekleurde balonnen mee de lucht in genomen. Ik had er ook een foto-kinderboek van, weet ik nog.
Nu zie ik dat het zich in de stad Parijs afspeelt. De stad waar ik met al mijn geliefden weleens geweest ben, die altijd een weemakend gevoel van verlangen, grenzen verleggen, verschuivende horizonnen bij me heeft opgeroepen. Zóu het niet gewoonweg door deze film kunnen komen? De details van Franse luiken en ijzersmeedwerk, de tasjes van de schoolkinderen waarmee ook dat jongetje loopt, het Parijs van boven, bij Montmartre, waar je zo over de stad heen, lijkt te kunnen gaan vliegen?
Ik heb jarenlang gedroomd van het rondwandelen in een stad, en daar zat ook altijd een achtervolgingsscène bij. Nu zie ik dat dit jongetje achtervolgt wordt door een groep kinderen die hem zijn ballon willen afnemen. Ronddwalen in steden, liefst door smalle steegjes, op een rommelmarkt rondstruinen, verlekkerd kijken naar broodjes in een etalage, ballonnen die mij altijd vrolijk maken, het gevoel dat je altijd je zelf kunt overstijgen: het zit allemaal in deze film.
Het heeft iets raars om dit te bedenken. Dat ik regelmatig deze film revitaliseer. Dat ik scènes creëer in mijn leven van nu, die ik nu associeer met lopende meditatie, die mijn ziel even een vogelvlucht geven. Maar dat ik gewoon dat lopende jongetje ben met die ballon.
De ontroerendste scène is die, waar hij voor het eerst de ballon voorzichtig loslaat en ontdekt dat de ballon toch bij hem blijft. En die laatste scène natuurlijk, waar zijn rode ballon langzaan leegloopt, maar er plotsklaps van alle kanten ballonnen naar hem toekomen, die hem optillen, weg uit de gewone wereld naar onbekende verten.
