donderdag 27 maart 2014

Kapot

Mijn leraar Engels van vroeger, altijd in grijs pak, ouder, zo echt Engels, meende ik, alleen de bolhoed en paraplu die ontbrak, die leraar vertelde ooit over het woord 'kapot '. Op een zodanige wijze, dat ik daar nu aan moet denken, nu ik mijmer op het woord: 'kapot'.

Hoe hartverscheurend het is, om machteloos naar een mens of een situatie te kijken, die kapot is. Hoe een kapotte ziel, zichzelf niet heel kan maken, zo lijkt het. Of misschien is het zo, dat wat kapot is, nooit meer heel gemaakt kan worden. Hoe dat wat kapot is, alleen maar nog meer kapot maakt. Wat kan een mens kapot maken? Langdurige vormen van geweld en negatie. Bedreiging die in de botten en de bloedaderen gaat zitten en de levensadem doet stokken... Niks meer durven vertrouwen, niet een ander en ook niet jezelf.

Die leraar Engels liet zien hoe in een verhaal, een arme familie naar een naargeestige badplaats in Engeland op vakantie gaat en  in een verlopen  pension komt. De schrijver beschrijft dan, dat er aan de oude kapotte theepot met barsten een plastic schenktuitje bevestigd is. Die ook alweer vergeeld en verbruind is door de thee. De beschrijving van dat schenktuitje, daarin zit alles vervat, zo zei mijn leraar. Daarin wordt het onomkeerbare van die arme familie en alles wat niet goed verlopen is, beschreven.

Ik weet nog, dat mij toen in de schoolbanken een grote treurnis beving. Wat intens triest en hopeloos. Zou het echt zo zijn dat dingen onomkeerbaar zijn? Kunnen mensen en situaties niet veranderen, als ze dat met heel hun hart, zonder mitsen en maren willen?  Ik weet niet of ik het nu ter plekke erbij verzin, maar ergens moet het toch in die periode werkelijk gebeurd zijn: dat ik besloot dat wat kapot is, wél geheeld kan worden.

Ergens moet ik toen bedacht hebben, dat je eeuwig kunt blijven rommelen aan zo'n oude theepot, met zo'n vies verschraald tuitje en daar eindeloos de thee uit kunt blijven schenken en steeds maar bang kan blijven dat die weer zal gaan lekken.  Maar dat je ook even flink kan sparen, ook al moet je daar wat voor laten en de broekriem een poos strak voor moet aantrekken. En dat je dan een nieuwe glimmende theepot kan kopen, in de jouw gewenste kleur, met een leuk motief. En dat je dan dat oude ding tegen de muur kunt smijten, in duizend stukken; kapot.