Het rare in het leven is, dat wanneer je elk mens afzonderlijk diep in de ogen zou kunnen kijken en zou vragen wat ze het liefste willen, ze waarschijnlijk allemaal hetzelfde zeggen: Ik wil liefde en nabijheid. Ik wil vrede en harmonie. Ik wil een goede gezondheid. En daarna volgen voor sommigen wellicht: ik wil rijk zijn. Of: ik wil invloed hebben. Of ik wil een betekenis hebben in dit leven.
De goede gezondheid is niet te regelen: je kunt niet regelen of controleren dat je lichaam het goed blijft doen, hoogstens wat optimale voorwaarden scheppen. Die liefde en nabijheid, geen ruzie en geen oorlog: kennelijk is die ook al niet te regelen, want anders zou het er in het algemeen een stuk mooier uitzien op de wereld en tussen de mensen onderling. Wat is de belangrijkste voorwaarde dat dit wel zou kunnen lukken?
Nu denk ik : Ruimte. De geestelijke ruimte waarin je de andere vrij kunt laten, kunt accepteren en respecteren. Het lijkt wel een paradox: hoe groter die ruimte kan zijn tussen twee mensen, hoe nabijer ze elkaar kunnen zijn. Die ruimte wordt ook gemaakt door twee geesten: de begrenzing en erkenning van elk, vormt de ruimte van beide.
Sommige mensen zoeken nabijheid met anderen, door een poging de andere als het ware in te kapselen in de eigen wereld. Met verstikking en de dood als gevolg. Tragisch ook: want dat waar ze zo haastig en gretig naar op zoek gaan, dat krijgt geen levensadem meer, omdat die ander er alleen maar mag zijn binnen het grote 'Mits': te moeten passen in de wereld van de ander. Geen mens kan bestaan, geen liefde kan bloeien, echte ontmoeting en nabijheid is onmogelijk, als er de muur van de voorwaarde, de Mits tussen in staat.
Tja. Het regime van de Mits van een ander is beknellend en kapotmakend. Niet alleen voor degene die dat aangezegd krijgt, maar ook voor degene die zo'n Mits nodig heeft in het zoeken naar verbinding met een ander. Dat Mits is de schaar, die elke keer weer verbinding die er gemaakt is, weer los knipt. Het mes van de Mits snijdt door, beschadigt,geeft scherpte en heel veel losse stukjes en losse eindjes.
Het mes van de Mits is daar waar de angst in groeit, is de kiem waar het oorlogsgebied een vorm krijgt, is de plek waar emotionele chantage, manipulatie, dwang, schaamte, kilte, controle, verwoesting, woede, wantrouwen groeit. Het is de plek van het absolute isolement. Waar alle ruimte kapotgesneden wordt in duizenden stukjes.
Er is maar één naald nodig om de dingen mee te verbinden en aan elkaar te naaien. Eén naald om de lege ballon van het Mits mee door te prikken. Eén naald om alle kleerscheuren mee te herstellen. Eén naald om ruimte mee te scheppen. Helaas is voor sommigen het vinden van die naald, als het zoeken van een speld in de hooiberg.
Misschien kun je het niet zoeken, en kun je alleen maar het mes weggooien. Diep ademhalen en dat durven. Wie altijd met een mes op zak heeft gelopen en daar dreigend naar iedereen en alles mee heeft gezwaaid, die voelt zich waarschijnlijk weerloos en klein en bang om zonder mes door het leven te gaan. Maar heel misschien wordt je dan zo klein dat er ineens iets anders levensgroot opdoemt: een naald.
