donderdag 19 februari 2015

M's versie

Ik keek gisteren naar het eerste deel 'Verkenningen', van de vijf , van die 19 uur  lange tv-vertelling van Wim Kayzer uit 1995, die over het geheugen en het bewustzijn gaat: Vertrouwd en o zo vreemd. Voor 5 euro gevonden in Concerto in Amsterdam, ongelofelijk. Ook wat ik zag vond ik weer ongelofelijk mooi: wetenschappers en schrijvers, ervaringsdeskundigen in dat kasteel in Gelderland, almaar denkend en vertellend over wat herinnering is en het geheugen.  Dat je dan in feite je afvraagt wie en wat je zélf bent. Als je zoveel vergeet, rare dingen wél onthoudt, herinneringen zelf verzint en dat allemaal helemaal niet kunt controleren...

Ik had zelf onlangs ook zo'n merkwaardige ervaring. Die werd ontketend door een zin die ik ergens las: als je op een oude plek komt, dan kan het niet anders dan dat je gaat denken aan eerder, met wie je daar eerder was. En ik was in Amsterdam: een oude plek, die ik mijn hele leven al met een regelmaat bezocht heb.

Het gebeurde me dat ik als het ware vanuit een jong Zelf, toen ik een jong volwassenen was, mijn hele leven in Amsterdam voorbij zag trekken. Niet dus, vanuit degene die ik nu ben, die soms peinzend en met mildheid terug kan kijken en, ondanks wat niet gegaan is zoals je ooit hoopte, toch blij is met het leven dat ze heeft gehad. Nee, ik beleefde het als een jonge ziel, alsof ik kon kijken in mijn kleinere verleden en in mijn eigen nog ruime toekomst die ik nog in het verschiet had.

Als puber langspeelplaten ontdekken in Concerto, de déjà vu: nu weer de helft van de zaak aan lp's wijdt. Als student zomaar een hotelkamer huren achter het Vondelpark, ontbijten in het sjieke souterrain aan smetteloos wit en samen doen alsof je uit het buitenland komt. Proust lezen op bankjes bij de grachten in een warme zomer. Enzovoort. Ik zag mezelf als kind in Amsterdam en langzaam veranderen naar de oudere vrouw, die ik nu ben.

Wat is een leven? ... Zo vluchtig, zo snel voorbijgaand, zo Alles voor jezelf en zo Niets tegelijk, als je de tijdspannen eromheen wikkelt. Ik keek ook nog naar de film Barneys Version, die zuster M. spontaan in het pakketje, waar we Donna Leon's met elkaar uitwisselden, erbij had gedaan. Ze vond het humoristisch en ontroerend. Dat vond ik ook. Op het einde krijgt Barney Alzheimer. Het enige wat overblijft, in al zijn boersigheid en zijn onhandigheid is zijn liefde voor de vrouw van zijn leven, die ondertussen wel van hem is gescheiden.

Misschien zal ik mezelf als een gezegend mens beschouwen, als uiteindelijk alleen maar de herinneringen aan de liefde  als ondertonen zullen beklijven. Ook al is veel van al die liefde in het heden allang vergaan.