Toen sprak ik een jongeman van de veiligheidsdienst die de vaatmachine aan het uitruimen was. Ja, hij keek er ook van op toen bleek dat dit bij het takenpakket hoorde. Het is de vaat van dertig mensen, van een ochtend en dat hier veel taart gegeten werd, dat moest wel. Hij stond vaak versteld over de hoeveelheid afwas. Hiervoor werkte hij als beveiliger bij evenementen. Maar dat is seizoenswerk; alleen in de lente en de zomer. Wel heel afwisselend en leuk om te doen, vooral die met een internationaal tintje: zomaar praten met iemand uit Griekenland. Nu had hij een nul-urencontract en wist pas een week van te voren zijn rooster. Maar hij hoopte op een baan bij een jeugd-gevangenisinstelling: dan kreeg hij een keer in de twee maanden een rooster en dan kon hij ook weer bij de evenementen gaan werken.
In de pauze bleek één van de vrouwen altijd op de vaart gezeten te hebben. Zij kon het niet meer wegens haar gezondheid, maar haar man had nou eenmaal waterbenen, dus die ging nog steeds. Maar het was zó anders dan vroeger: ze hadden een eigen schip, nu huurt haar man zichzelf uit. De vrijheid was verdwenen. Achter alle kleinere schepen zitten nu grote ondernemingen. Die pakten de winst, bij een vracht op een kleine rivier, jij bent nu alleen maar uitvoerder. Vroeger hoorde het bij je eigen pakket dat je zelf als schipper samenstelde...
Elke keer hoor ik de menselijke stem, te midden van de moloch van het systeem en hoe deze de eigen vrijheid en intenties probeert vorm te geven. De Overheid geeft geen geld uit aan info-voorziening aan de burgers, oké dan zélf de schouders eronder. Vastzitten in een nul-urencontract maar wel 24 uur per dag en week beschikbaar moeten zijn: ik worstel maar kom weer boven, hopelijk, in een andere baan. Als troost maar bedenken dat een eigen schip ook heel hard werken was aan het voortdurende onderhoud, dus dit is een mooie optie voor haar man. Maar haar dochter was ook op de vaart gegaan, ze komen al generaties lang uit een schippersfamilie: hoe jammer toch ook, dat zij het vrije leven van vroeger niet meer mee kan maken...
Ik wandelde zondag langs de IJssel van Olst naar Deventer. Ik kon de wandelgroep niet vinden en misschien had ik er zelf wel op aangestuurd, door niet heel zorgvuldig op te slaan waar de ontmoetingsplek was. Want alleen wandelen heeft zó erg een eigen bekoring... Nederland, langs de rivieren: de Waal, de Maas, de Rijn en nu de IJssel. Soms door de uiterwaarden, over klompenpaden, soms op de dijk zelf met een wijds uitzicht naar alle kanten. Die vrijheid blijft en is van geen enkele instantie afhankelijk. Wandelen, de ziel gaat te voet, stap voor stap: Elke keer een ander uitzicht.
