Arirang

Ik voel me toch het meest een vis in het water als verschillende culturen, tijden en leefwijzen zich mengen met elkaar en in zekere zin, in het moment Nu, allemaal aanwezig zijn. Je brein als een tastend orgaan dat voeling houdt met veel, heel veel en in het centrum daarvan dit alles waarnemen en daar dan tegelijk ook deelgenoot van zijn. Klinkt dit als geheimtaal?... Zó zag het er gisteren voor me uit.

Ik werd wakker en dacht: Arirang. Waarom weet ik niet, eerder is het opgeslagen en misschien had ik er net over gedroomd ofzo. 'Arirang' is een oud volksliedje uit Korea en is ook de basis van het huidige anthem. Het is ontstaan in de velden en bergen en drukte toen vooral het levensgevoel Han uit: dat is bijna verpletterd kunnen worden door zorg en zwaarte en dan dit zingen en er zo doorheen komen. Zowel Noord- als Zuid Korea hebben het laten opnemen op de werelderfgoedlijst van Unesco, vertelde men bij de opening van de Olympische Spelen.

Maar het lied is nu populair in alle lagen van de bevolking, bij jong en bij oud. Op internet zie je het allerlei soorten van mensen uitvoeren, de hele ouden met het Han-gevoel, jongeren op de dansvloer in discotheken, a capella, jazzy, met symfonieorkesten, klassiek gezongen, enzovoort. Toen de regisseur Kim Ki Duk in 2012 de  de Gouden Leeuw in Venetië ontving voor de film Piëta, zong hij dit lied in plaats van een speech. Korea heeft de ambitie dat dit lied een lied van de hele wereld wordt en nu vooral hoop, optimisme, levensenergie uitdraagt, vandaar dat het zit in de openinsgstune van de Olympische spelen en is het verwerkt in het Olympisch Lied: Let everybody Shine.

Fijne info en toen ging ik naar de kerk. Daar werd het Vietnamees Nieuwjaar gevierd, het wordt het Jaar van de Hond volgens de Chinese astrologie, en de Vietnamese priester meldde in de overweging voor een bomvol publiek, meer Vietnamezen nu, dan ‘witte mensen’, eerst in het Nederlands iets over de trouw, het luisteren van de hond, om vervolgens nog drie keer langer in het Vietnamees door te gaan.Ik hoorde slechts twee Nederlandse woorden: niet-weten en dankbaarheid. Een Vietnamees koor zong en in die liedjes was God de glorieuze en schitterende lente en dat zou ik nou ook in het Nederlands willen zingen.

Voor het altaar een afbeelding van de voorouders en een grote mand met vruchten en dat wordt er altijd geofferd bij de voorouders, weet ik, want dat staat voor vruchtbaarheid. En vroeger, in Indonesië, waren Hollandse appels en peren daarin natuurlijk veel beter en bijzonderder dan tropisch fruit. Na de dienst mochten alle kinderen tot twaalf jaar naar voren komen en kregen ze bij de voorouders een rood zakje met geld. Ik zag het gebruik uit mijn jeugd voor het eerst in een grotere, levende context: ook wij kregen van mijn grootouders Empal met het Chinese Nieuwjaar. In een envelopje zat een mengeling van metalen:  koperen stuivers en ‘zilveren’ guldens, en heel oneerlijk vonden mijn broers en zusjes, de oudste kreeg meer dan de anderen, zo was nou eenmaal het gebruik. Iedereen wenste elkaar Gelukkig Nieuwjaar en dat is leuk, om nogmaals het jaar opnieuw te kunnen beginnen.

Toen kuierde ik onder een bijna lentezon de stad in en ging een antiquariaat binnen. En soms heb ik die stemming: dat ik verwacht er een onbekend boek te vinden, dat als het ware door het universum naar mij toe gezonden is, dat zich door mij wil laten vinden. Ik vond Elected Silence, de autobiografie van Thomas Merton uit 1949. Helemaal raak, wist ik na enkele bladzijden gelezen te hebben. Het motto zijn dichtregels van Gerard Manley Hopkins:

Elected silence sing to me

And beat upn my whorléd ear,

Pipe me to pastures still and be

The music that I care to hear

Het boek stond bij de literatuur bij de M, ik was eigenlijk op zoek naar iets van Murakami, en de man bij de kassa zei: ‘O, spiritualiteit, hè voor vijf euro? Dat is door zo’n nitwit, die van niks weet er per ongeluk ingezet...’ Thomas Merton is wereldwijd een bekende trappist, die veel gepubliceerd heeft en tot mijn verrassing blijkt zijn vader Owen Merton uit Nieuw Zeeland te komen en schilder te zijn, Thomas vergelijkt hem met Cézanne. Door het zwervend leven van zijn vader woont hij rondom New York, in een dorp in Frankrijk, in Groot Britannië. Zijn familie heeft een hekel aan katholieken. Een leuke cliffhangers dus: hoe wordt Merton uiteindelijk een monnik?

Dit bedoel ik dus, het water waarin ik me het beste voel: oost en west door elkaar, het gewone leven en de religieuze wereld en in de avond keek ik naar 'De Luizenmoeder' en naar 'Het hart van China' en dacht nog eens aan 'Arirang': dat lied en de geschiedenis ervan draagt toch ook iets uit van de weerbaarheid en wendbaarheid van de menselijke geest. Leuk, als het over de hele wereld in allerlei versies zou worden gezongen.

De opening van de Olympische Winterspelen 2018: