donderdag 15 februari 2018

Axolotl

Wanneer ik in de dierentuin ben kan ik me steeds weer verwonderen over al die verschillende soorten en over hun gedrag: elke keer zie ik iets wat ik nog nooit gezien heb. Ik kwam bij de chimpansees die wegens de kou in hun binnenverblijf waren en zag voor het eerst hoe ze elkaar vlooien. Dat gaat zo innig! Ze zijn helemaal verstrengeld met elkaar, je kijkt naar één groot lichaam als het ware en dan komt er een harige arm uit te voorschijn die heel precies met twee vingers ergens een vlo uit pikt.

Toen was het voedertijd zo bleek, ik stond ondertussen bij de gorilla’s en hoorde ze brullen, dus ik snelde terug. Ze waren kennelijk even buiten hun gezamenlijk verblijf gelokt en een oppasser gooide alles vol met grote kroppen andijvie, dikke plakken courgette en groene paprika’s. Toen het klaar was, stormden de chimpansees om het hardst weer naar binnen en renden naar al het eten. Dat aten ze ieder afzonderlijk op: hier niks van gezamenlijkheid: allemaal aparte eilandjes en als er eentje dichtbij kwam bij een ander die nog wat had, dan werd deze genegeerd, die wist dan hoogstens één blaadje andijvie los te krijgen en de andere verwijderde zich dan om weer lekker alleen verder te peuzelen. Er is geen ruzie of strijd maar ook helemaal niks van: samen delen, laat staan samen genieten.

Ik wilde eigenlijk helemaal niet over bovenstaande bloggen, maar over de Axolotl. Dat is een soort van salamander die alleen op enkele plekken  in zoetwatermeren in Mexico voorkomt met een heel grappig,  blij uiterlijk. Zij speelt als een soort godheid een rol in oude mythen en niet voor niks, vermoed ik: het beest kan als enig levend wezen op aarde zichzelf regenereren. Dus als er een arm afgehakt is, dan groeit het geheel als vanzelf weer aan. Het beestje leeft nu vooral in laboratoria over de hele wereld, wegens deze eigenschap. 

Want hoe geweldig zou dat kunnen zijn, als dat bij mensen ook zou kunnen! Waarom groeit een geamputeerde arm dicht met huidweefsel en waarom kan daar niet ‘gewoon’ een nieuwe arm groeien? Wat is het geheim van de axolotl  ? Ik begrijp dat het in wezen een salamander is, die niet verder is gegroeid dan de larvestaat. Dan is het dus een soort van embryo, alles nog in de groei, die toch een kleine biotoop om zich heen heeft gevonden, dat deze zo kan leven op de aarde. In enkele meren met de juiste temperatuur: zoals menselijke embryo’s leven in het vruchtwater van de moederschoot...

Zijn mensen verder in hun evolutie dan chimpansees omdat ze wel samen kunnen eten en daar zelfs een gewoonte van hebben gemaakt, met zijn allen aan één tafel, als ze met meerderen zijn? Of lopen ze eigenlijk achter omdat ze nooit zo intiem met elkaar verstrengeld elkaar een wederzijdse dienst bewijzen van het elkaar vlooien? Wat heeft de mensheid gewonnen aan groei en wat verloren? In mij kan wel een verlangen leven naar een instinctief gedachteloos samen-vlooien....

Zou het mogelijk kunnen zijn om menselijk embryoweefsel in de buitenlucht te laten leven, zodat dat aangehecht kan worden aan de verwonde lichaamsdelen van mensen en er zomaar nieuwe armen en benen kunnen groeien? Ik fantaseer hier maar wat, maar ooit is er ook zo verzonnen dat , wie weet , we van elkaars organen kunnen leven en daarom nu de donorwet en al dat onderzoek naar de axolotl is niet voor niks. Alleen moeten we het dan wellicht weer gewoon gaan vinden om menselijke embryo’s te kweken voor de genezing van andere mensen.

Ik ben wel voor de axolotl. Ik bedoel: het beestje heeft zo’n vrolijk uiterlijk, dat je je tenminste kan voornemen om je brein zoveel mogelijk in zo’n blije staat te houden: van voortdurende regeneratie.