woensdag 25 juni 2008

Time Project

Ik was al op Het Eiland, Terschelling dus, voordat Oerol begon. Het heeft wat om in alle rust aan te komen, het eiland op te zien zwellen vol mensen en levendigheid, en in alle rust weer te vertrekken.

Op éen van die eerste avonden fietste ik zomaar wat rond. Ik hoorde flarden muziek en volgde mijn oren. Ik kwam bij de Geitenplak, een moerassig stukje gebied, vlak achter de duinen, omzoomd met dunne naaldbomen. Daar waren dit jaar vier podia gebouwd, witte tenten met lange draden gespannen. Er speelden vier bands in de vier hoeken van het vierkant en ertussen in waren grote schermen met videobeelden. Je zag een grote klok tikken, snelle en langzame beelden van natuur en stadsgezichten, alsof een alziend oog rond zwierf. Als enige aan de kant bekeek en beluisterde ik, wat later bleek, de generale repititie van The Time Project.

In eén van de dagelijkse koffiegesprekken van Kester Freriks en Joyce Roodnat van NRC op Westerkeyn, het centrum van Oerol, was een van de dagen de Oostenrijker Matthias Loibner, de bedenker van het project, aangeschoven.

Doel is om de Tijd te verslaan. Daartoe waren vier bands uit de vier windstreken van Europa die muziek uit het eigen minderhedenvolk spelen, samengebracht. Uit het Noorden de Saami uit Zweden, uit het Westen de Occitanieërs uit Zuid-Frankrijk, Roma uit Oost-Europa en uit het Zuiden moslims uit Griekenland. Ze speelden afzonderlijk, en samen.

Alhoewel de Tijd verslagen moest worden, was het de voorstelling met de meeste stopwatches achter de schermen! Alles moest naadloos op elkaar aansluiten, synchroon met de videobeelden.
Op het einde speelde alle muziek in eén grote apotheose samen en klokslag Middernacht viel de stilte in. Waarna de avond ervoor er een oorverdovend applaus volgde van 1000 mensen.

Ik vind het een mooi, hybridig soortig project. Héél waar gaf Loibner in dat gesprek als antwoord op de vraag waarom hij had gekozen voor traditionele muziek: 'Traditie is niet iets van vroeger, omgaan met traditie is pas werkelijk in het NU leven. In dit project spelen mensen op eeuwenoude instrumenten en maken we tegelijk gebruik van de aller- aller nieuwste techniek. Zo komen oud en nieuw samen, zo onstaat er iets wat écht in het kloppend hart van het leven staat. Mensen realiseren zich te weinig, dat ze traditie nodig hebben om met heldere ogen de toekomst in te kunnen kijken.'

ALLES aan dit project is bewust bedacht, zei hij. We hadden bijvoorbeeld grote massieve stalen muziekpodia kunnen bouwen. Maar we hebben gekozen voor flarderige tenten over de muziekgroepen heen, die als schalen naar binnen staan. Het publiek dat op een kluitje in het midden staat, is als het ware in het stille oog van een storm. Ze hebben een transparant uitzicht op het landschap om hen heen. Zo zijn we als het ware met zijn allen nomaden, de tenten geven ook een gevoel van geborgenheid en intimiteit, die rondtrekkend, maar even bij elkaar, samen de tijd en alle grenzen verslaan.

Het is precies hetzelfde proces, maar dan als het ware omgedraaid en binnenstebuiten gekeerd, als wat in meditatie met een groep gebeurt. Ook dan creëer je een tijdelijke gezamenlijkheid. In plaats van de expressieve explosie van muziek naar buiten, een orgie van geluid, daal je in jezelf de stilte in om uiteindelijk ook de Tijd te verslaan.

The Time Project op YouTube
The Time Project in de Volkskrant