donderdag 26 juni 2008

Voorstelling (2)

Aan het wad: uitzicht op eindeloze weide, schapen en de dijk, een voorstelling midden in die uitgestrektheid. Het begint met aankijken tegen wit zeil, waar de sporen van hooi en modder nog traceerbaar zijn. Achter je gaat de zon oranje onder.

We bevinden ons achter de schermen van een circus, het drama wordt geschetst: een oudere trapezewerker Joe Saul en zijn grote liefde, een jongere vrouw, Mordeen. Hij lijdt: de bloedband moet doorgaan, maar zij wordt maar niet zwanger. Een jongere trapezewerker probeert haar te versieren. Zij zegt: ik hou van hem, maak je geen illusies. Maar zij weet dat er zaad nodig is en besluit een nacht met hem mee te gaan.

Het witte zeil wordt weggehaald. Het is een half jaar verder. Je kijkt tegen een podium aan dat van ruwe klei geboetseerd is, we zitten nu in de keuken van een boerenfamilie, met dezelfde personen in hetzelfde verhaal. Boerenknecht is de vader van de zwangere vrouw. Een beste vriend van het stel weet van het geheim, maar zwijgt. De oudere boer krijgt nu zijn nageslacht. Maar de boerenknecht wordt gek van liefde: wat er zal onstaat is zíjn gezizin en hij wil het HEBBEN. Maar zij zegt: Je wist het; ik hou niet van jou.

Vier oudere heren in grijze regenjassen begeleiden als onzichtbare engelen vanaf het begin de scenes. Zwijgend zien ze alles aan. Nu manen ze het publiek op te staan. We worden geleid de dijk op, naar het wad. Op de keien gaan we zitten: er is een drijvende vlonder gebouwd, het verhaal gaat verder. Aan zee, een schipperstafereel. Zij hoogzwanger, de oudere man heeft zich medisch laten onderzoeken en weet dat hij onvruchtbaar is, de biologische vader vermoordt hem desnoods om bij zijn familie te zijn. Mordeen zegt: Nu ik bijna de baby krijg ben ik milder geworden en zachter... ik zal er alles aan doen om ook jou te betrekken bij het grootbrengen van dit kind. Maar hij wil niet en vlucht weg.

De oudere man wil niet meer leven en is de wanhoop nabij: dit wil hij niet, de vrucht van het bedrog van zijn vrouw grootbrengen. De goede vriend van beide zegt: Met wie ben ik mijn leven lang bevriend geweest? Met een eng, egocentrisch op zichzelf gerichte man? Of gloort er in je een ander, degene die ik denk dat jij bent? Wie echt liefheeft en vader wil zijn, wil het van elk kind, van elk mens.

Een intens ingehouden stuk zonder poespas met zo'n universele thematiek... De elementen Lucht (trapezewerkers), Aarde (boerenland) en Water (het wad) vervochten met het Vuur: de passie en het verlangen naar onsterfelijkheid van de verhaalfiguren...

Zo zou Kerk moeten zijn. Wat zeg ik nu? Ik bedoel: waar halen mensen tegenwooordig hun bodem vandaan, de grond, het hart van waaruit ze leven? Hoe zorg je ervoor dat je écht leeft en je niet láát leven? Verhalen zijn daarbij nodig. Zo'n verhaal verteld en gespeeld in de natuur brengt je terug tot de basis. Tryater voerde het uit, in het Fries met ondertiteling. Gleone Gloede, heette het, Warm Light, Bright Light, naar een verhaal van John Steinbeck.

Foto's van de voorstelling bij Tryade