Ik had gisteren een heel rare filmervaring, als je het zo zou willen noemen. Ik stopte de dvd Mary (2005) door Abel Ferrara erin en die haperde. Af en toe stond hij stil en dan ging het weer door. Zeer vele stills, bevroren beelden verschenen voor mijn ogen. Ik vond de film vanaf het begin interessant genoeg om te blijven kijken. Mary is Maria Magdalena en het begint dat de steen voor het graf van Jezus wordt weggerold en het graf leeg is. Vervolgens zie je een gesprek waar Maria Magdalena aan drie apostelen vertelt dat ze een visioen van Jezus heeft gehad.Dan blijkt dit een film in de film. De actrice die Mary speelt, Julliet Binoche is zo geraakt dat ze besluit om naar Jeruzalem af te reizen, een pelgrimstocht, op zoek naar wat voor haar waar en echt is. In New York, ondertussen, een jaar later, zal de film binnenkort in première gaan. Op de tv wordt er in een talkshow elke dag aandacht aan besteed. Forest Whitaker speelt Ted Younger die deskundigen interviewt met elk een eigen interpretatie van Jezus.
Omdat de film zo hakkelend gaat, dacht ik te zien dat deze deskundigen zichzelf spelen, zulke naturel types in voorkomen, woord en gebaar, dat konden bijna geen acteurs zijn.Het blijkt te kloppen. De eerste meldt dat Jezus een van de vele rebelse typen waren indertijd en een van de velen die toen gekruisigd werden. Waarom hij is blijven hangen in de geschiedenis en niet een ander, daar hield hij zich mee bezig. De volgende was een Benedictijnse monnik die iets vertelde over de eenzaamheid in het kloosterleven, die geen echte eenzaamheid is. En de volgende was een vrouw die vertelde dat Maria Magdalena in feite de belangrijkste apostel was en wie weet zelfs de vrouw van Jezus.
Er gingen wat luikjes in mijn brein open. Dit is wat ook de wereldwijde bestseller De Da Vinci Code van Dan Brown propageert: de leerling naast Jezus op het schilderij van Leonardo da Vinci, het laatste avondmaal, is niet de androgyne Johannes, maar Maria Magdalena. En die oude teksten waar die vrouwelijke deskundige naar verwijst, dat moet wel uit de Nag Hammadi zijn, een vondst uit 1945 van andere evangeliën en zienswijzen op Jezus die indertijd allemaal niet de Bijbel hebben gehaald. Wacht even erbij zoeken, de film ging toch zo traag, dat kon gemakkelijk er tussen door.
En ja hoor! Het bleek dat de scene van Maria Magdelena en haar visioen letterlijk zo staat in het evangelie van Maria Magdalena. Jezus zegt daar: Waar het bewust zijn is, daar is de schat. Maria vraagt hem: Heer, ziet hij die een visioen heeft nu met de ziel of met de geest? Jezus antwoordt dan: Hij ziet noch met de ziel, noch met de geest, maar met het bewustzijn, dat tussen die twee in ligt.
Petrus die gelooft haar niet en maakt korte metten met dit visioen maar Levi neemt dan het woord en zegt tegen Petrus: Petrus, jij bent altijd zo heetgebakerd! En nu zie ik weer dat je redetwist met deze vrouw als met tegenstanders. Als de Verlosser haar waardig bevonden heeft, wie ben jij dan om haar te verwerpen? Zeer zeker kende de Verlosser haar heel erg goed en daarom heeft hij van haar meer gehouden dan van ons. We moesten ons schamen en ons bekleden met de volkomen Mens en hem in onszelf verwerven...
Je vraagt je af hoe de wereld er nu uit had gezien als de heetgebakerdheid van Petrus toch niet gewonnen had. Dan was de nadruk komen te liggen op de ontwikkeling van bewustzijn in ons, want dáár is de schat. Toe vertrouwd aan een vrouw, want zij kon zien wat de anderen niet zagen. Jezus zag dit overigens ook al,volgens het evangelie van Phillipus uit dezelfde vondst van al die geschriften uit de eerste en tweede eeuw, in oude kruiken. Daar zegt hij over het verschil tussen zijn leerlingen en Maria Magdalena: wanneer het duister is dan zien beide hetzelfde. Maar als het licht aangaat, dan ziet de ene dat wel en bij de anderen blijft het donker.
De film Mary staat dus in de lijn, waar de waarde van de boodschap van Jezus ligt in het wijzen op een bewust zijn in onszelf dat gelukkig maakt. De rol van een vrouw daarin is van doorslaggevende betekenis. De onmacht van het leven van Jezus indertijd, was dus niet alleen het toenmalige mannelijke Joodse en Romeinse establishment, maar ook het zien dat een vrouw, die indertijd hoorde bij de ondergeschikten in de samenleving, zijn visioen verder kon dragen. De film stokte over de helft volledig. Maar hij is heel zeker de moeite waard, daarvoor heb ik er genoeg van gezien.
