Godin van de boeken, Shiva/Parvati

In India heb ik een met de hand geschilderde miniatuur gekocht, op heel fijn zijde. In de stijl van de oude miniaturen uit de 17e en 18e eeuw in Rajasthan. Het stelt het hoofdgodenpaar Shiva en Parvati voor, hij lichtblauw met zijn drietand en zijn tijgervel, terwijl uit zijn hoofd het water stroomt, dat de rivier de Ganges wordt, zij in een feestelijk rode Sari, behangen met kettingen,met een Lotus in haar hand. Zij zijn tezamen één figuur, en ik viel er meteen op, wegens dat twee-geslachtelijke in één. 

Alweer meer dan 27 jaar geleden kocht ik op Bali een  tekening van een jongen, op papier: het stelde de godin van de boeken voor, vertelde hij en mede daarom kocht ik het. Hij had het zelf geschilderd, hij was 15 jaar of zo, maar hij was de meest veelbelovende  telg uit een oude kunstenaarsfamilie, zei zijn vriendje die ook een map met tekeningen droeg, uit één van de beroemde kunstenaarsdorpen, Batuan. Dat staat ook op zijn werkje onder zijn naam : I Wayan Santirr. Shiva/Parvati is geschilderd door de vader van degene die het werk verkocht, ook afkomstig uit een kunstenaarsfamilie in Rajasthan.Hij schilderde ook, maar dat evenaarde niet het werk van zijn vader. Een foto liet een man zien met een heel gedistingeerde uitstraling te midden van zijn heel fijne penselen, verf, een vergrootglas.

Even had ik het plan om het zijden miniatuurtje sjiek in te laten lijsten, maar eerst maar even kijken in de Action... en ja, daar was het juiste formaat met van binnen een passepartout.Dus dan ga ik toch daar voor, twee lijstjes, á 2,39 euri. Nu hangen beide werken dus tegen elkaar aan, de ene uit Bali, de andere uit Rajasthan, met meer dan 27 jaar  tijd tussen het maken van beide, en toch vertonen beide exact dezelfde soort kenmerken, ondanks de grote stijlverschillen.

Op beide is er een rivier afgebeeld vol lotusbloemen, op beide is er op de achtergrond een donkerblauw bergen landschap en weelderige natuur, ook de godin van de boeken heeft een lotusbloem in de hand, beide godinnen hebben armbanden om en een stip op het voorhoofd. Maar de godin van  de boeken draagt een Indonesische sarong en heeft een Balinees uiterlijk en staat op de Garuda, de heilige vogel in hindoeïstisch Indonesië, die op een grote Lotus op de rivier drijft, terwijl Shiva/Parvati, zij dus in Sari, hij met een tijgerlendendoek, een zandlopervormig trommeltje aan zijn drietand, symbool van de dans en de waakzaamheid en een slang om zijn nek, symbool van oneindigheid en de dood, aan de groene oever, naast de rivier staat.Ik vroeg aan de zoon wat het moeilijkst was, aan het schilderij en hij zei meteen: het gezicht. En ja, dat gaf de doorslag om het te kopen, het gezicht, al bestaat het dus uit twee delen, heeft een serene uitstraling. 

Ik ben heel voldaan, dat die twee nu naast elkaar hangen, ongeveer even groot, in dezelfde lijstjes. Zij omspannen samen heel wat van mijn geleefde tijd, waar ik op zoek was naar het goddelijke in de gewone wereld; van toen ik als zestienjarige voor het eerst op Bali, geroerd raakte hoezeer de goden een deel uitmaakten van het dagelijks leven, tot nu, waar ik in India hetzelfde gewaar werd.

PS: Ardhanarischvara is de naam van deze androgyne godheid.