Natuurlijk weer naar Zomergasten gekeken, het enige progamma op de Nederlandse tv, waarvoor ik bijna niet op vakantie zou gaan. Dit jaar valt het mee, ik mis de volgende keer, maar de derde kan ik eventueel alweer in de herhaling zien. Al is dat niet hetzelfde als live.Margriet van der Linden, nieuwe hoofdredactrice van Opzij is de gastvrouw en ze deed het goed, vond ik. De juiste verhouding tussen distantie en doorborende vragen. Maar ze sprak met 'familie': de modeontwerpers Victor en Rolf, net als haar zelve, vallend op het eigen geslacht en ontworsteld aan een klein burgelijk milieu.
Bij haar speelde het Geloof, ook nog een rol (God, maak dat ik gewoon ben, heeft ze ooit gebeden) en dat maakte dat ze met haar onderkoelde, quaasi nonchalante vragen precies cirkelden rond de grote levensthema's: waar gaat het Victor en Rolf om? Om de grauwe realiteit te onstijgen of om deze om te vormen? Was het vluchten? Bestaan er twee werkelijkheden, de gewone en hun droomwereld, hoe zat dat?
Het ging hun om schoonheid en om transformatie, zo bleek elke keer weer. Om het streven naar volmaaktheid en daar maar zelden bij komen. Beide hadden de eenzaamheid nodig om te kunnen scheppen, ze waren een beetje kluizenaars en verder helemaal niet gesteld op alle sociale rompslomp van de mode wereld. Slechts enkele 'poloroidmomenten', zoals ze dat noemden, waren er nodig, zij even stralend in beeld met iets uit hun show om hun bestaan te bevestigen Verder moet hun werk maar voor zich spreken.
Goh, wat heb ik lekker vergenoegd en verlekkerd gekeken! Het begon al zo sterk: een stil animatiefilmpje over Assepoester: het sprookje dat gaat over een werkelijkheid die verandert, simpelweg omdat je je uiterlijk verandert. Drie uur live-tv die met stilte en zwartwit beelden begint: bijzonder. Andere beelden uit een oude film: een modeshow in de film die in kleur was, terwijl de realiteit van die film weer over ging in zwartwit.
En toen kwam de eerste kleurenknaller: Think pink!, verzon de hoofdredactrice van het toonaangevende modeblad in de oude musical Funny Face en Margriet verraadde haar eigen passie, door uitgebreid te vragen of een blad, een medium, de werkelijkheid veranderen kan. De wereld moest roze worden en roze was binnen enkele weken een rage. Roze: de kleur van de homoseksuelen: een perfecte keuze van V&R, om ook deze wereld volkomen natuurlijk in te brengen.
Beelden van Barbiepoppen, die het verhaal over de Carpenters vertelden: Sing, sing a song... don't worry that it's not good enough, just sing, sing a song. Opnieuw: de werkelijkheid via een omweg, barbiepoppen, te lijf gaan en deze daarom extra raken. De scene uit de film Cleopatra, die Rome binnenkomt op een grote zwarte sphinx, getrokken door honderden slaven: helemaal echt benadrukten V&R, er bestond nog geen computer manipulatie. Zoiets zouden ze ook wel willen, maar zoiets bestaat en kan budgetair op deze wereld niet meer...
Een fragment uit de film The Hours, om te laten zien hoe Virginia Woolf in twee werkelijkheden leefde. Een scene uit Ludwig, van Visconti, hoe buitenproportionele afmetingen van een spiegelzaal in een paleis, aan de waanzin grenzen. Romy Schneider, die door al dat glanzend goud, in somber zwart liep. Wat maakt het eigenlijk waanzinnig?, vroeg Margriet. Dat er verder niemand is, antwoordden V&R.
Raak, zo raak voor hun bestaan: ze kunnen de meest extravagante shows neerzetten, een show waar alles zwart is, een model dat ter plekke wordt aangekleed van een jutezak-achtig voddenmeisje naar een dikke, pompeuze over the top slagschip, hun Matroeska, van een show in omgekeerde volgorde, waar ze zelfs de muziek achterstevoren afspeelden, van de melancholie en extravagantie tegelijk van de zanger Rufus Wainwright die een catwalk begeleidde.
Zolang er publiek is, er gekeken en bewonderd wordt; zolang zijn V & R bij zinnen en worden ze oud met wie ze zijn en wat ze doen: mode maken, de wereld mooier maken, het op een ander been zetten.
Mochten ze onverhoopt uit de gratie vallen en helemaal in het zwarte gat van het niet en niemand zijn, gezogen worden, dan hoop ik dat ze troost vinden in een van de, voor mij sprankelendste beelden die ze voorschotelden: Fred Astaire en Ginger Rogers, zij in een lichte jurk van veren, hij in een zwart rokkostuum.
Aan de kijker werd gevraagd om hun outfit als één kledingstuk te zien. Alsof de wereld een dans wordt, als je bereid bent om twee verschillende onderdelen, twee entiteiten tot een eenheid te smeden. Dat is wie ze zelf zijn, dit is het levenswerk van V&R. Kijk maar, je ziet wat er anders niet is, er is wat er niet altijd is. Maar kijk, blijf kijken, alsjeblieft.
