Eindelijk ben ik dan gezwicht. Voor de koop van zo'n oud Verkade-plaatjesboek, die door Jac. P. Thijsse geschreven zijn. Dit heet Blonde Duinen en uit de korte inleiding begrijp ik dat dit de eerste is na de vier Jaargetijden-albums, die eerder verschenen zijn. Die Verkadeboeken hebben altijd een aantrekkingkracht op me uitgeoefend. Aan de ene kant tekst, aan de andere kant kleurige plaatjes die je indertijd kon verzamelen door spullen van de Verkadefabriek te kopen.Het album komt uit 1911 en in de woorden van Thijsse hangt nog de onschuld en de heroïek van het begin van het industriële tijdperk: wij mogen wel zeggen dat de oorspronkelijke bedoeling, de bevordering van den bloei der industrie-inrichtingen van mijn vrienden Verkade langzaam op den achtergrond zijn geraakt. In dat bewustzijn is nog niet de industrieele, mechanische vernietigging van het menselijke kanonnenvlees uit de eerste wereldoorlog en de systematiek van de Endlösung van zes miljoen Joden verdisconteert. Of de vervuiling van de natuur, zelf, door die industrie.
Dit album heeft prachtige pentekeningen van het duinlandschap, dat me meteen aan Terschelling en Vlieland doet denken. En aan Kijkduin, bij Den Haag. Daar deed je het dan in eerste instantie mee, want de kleurige plaatjes die moest je stuk voor stuk verzamelen en inplakken. Het ontroert me ergens een beetje, dat alle plaatjes in mijn boek dus ooit door iemand daar in geplakt zijn. Iemand heeft ooit verlangend naar die plaatjes uit gezien en ze stuk voor stuk ingeplakt en zag zo haar album mooier en mooier worden.
Dit album is compleet op één plaatje na: plaatje 95, hermelijn op jacht. Ik kan daar alsnog heel HEBBERIG! van worden, ware het niet dat ze toch nergens meer verkrijgbaar zijn. Dat is ook een van de redenen, dat ik er nooit eerder eentje gekocht heb want meestal ontbraken er in die albums die ik tegen ben gekomen veel meer en dat is toch geen fijn gevoel: steeds maar met je ogen op het onvoltooide gedrukt worden.
Maar dit album ruikt naar de zomer en vertelt tegelijk hoe vol de duinen toen nog waren: Thijsse zoekt op een middag 40 konijnenschedeltjes voor de leerlingen van zijn klas. Van de vele planten en bloemen die op de verzamelplaatjes staan, heb ik er maar enkelen ooit in het echt gezien en paddestoelen heb ik nog nooit in de duinen gezien: het is nu eigenlijk akelig leeg in de duinen.
Maar toch, de wens die Thijsse aan zijn lezerspubliek toen gaf, dat geldt voor nu nog steeds: het voornaamste is wel, dat de natuurliefde je brengt tot het doen van heerlijke zwerftochten door de mooiste streken van de wereld, dat ze je leert, in een eenvoudig landschap nog oneindig veel moois te zien, en dat je altijd de gelegenheid hebt, om aan lieve en mooie dingen te denken.
'Aan lieve en mooie dingen denken'... ach, dat is wel een aardig voornemen en wellicht ook haalbaar, op deze tweede dag van het nieuwe jaar. En die heerlijke zwerftochten door de mooiste streken van de wereld: die houd ik ook op mijn verlanglijstje.
