Soms is zappen voor de tv hetzelfde als een wandeling maken. Je komt onverwachte dingen tegen op je weg, die combineer je met elkaar en op het einde heb je werkelijk wat meegemaakt, iets wat het onthouden waard is. Zo gebeurde me dat gisterenavond. Eerst kwam ik terecht in De Rode Kamer. Een nieuw KRO-progamma, waar iemand vrijwillig midden in een gigantische kubus wordt gezet met meer dan kamerhoge schermen.De desbetreffende worstelt met iets en een psycholoog die als een stem uit hemel komt, gaat aan de praat. Onderwijl verschijnen op de schermen, oude foto's, beelden, er klinkt muziek: de confrontatie is meer dan levensgroot. En als kijker zit je met je neus op de emotie, het huilen, de pijn en de eventuele doorbraak van de persoon op de stoel. Gisteren een vrouw met een hart van ijs (levensgroot aan 4 kanten voorgeschoteld) die eindelijk echt wilt gaan leven en voelen: gesymboliseerd in een warm, vlammend hart. En een homoman, die verbinding zocht, maar het telkens misliep.
Hun levensverhaal ontvouwt zich. Heftig. Vrouw heeft ooit het raam voor haar 7-jarig broertje geopend, die eruit is gevallen, morsdood. En homo heeft ten compensatie van zijn angst om geaccepteerd te worden, altijd gekozen voor de strategie om ofwel onzichtbaar ofwel verzorgend te zijn. Snoepjes uitdelen aan de jongens op de lagere school waarvoor hij bang was, daar begon het mee. Het is werkelijk wonderlijk om met name bij de vrouw er 'iets' te zien veranderen, er komt een warme glans in haar tevoren verwrongen en verkrampte gezicht.
Later op de avond zag ik in Het Gesprek, een muzikale ontmoeting tussen o.a. Elvis Costello, Kris Kristofferson en Roseanne Cash, de dochter van Johnny. Zij vertelde in een droom het idee ontvangen te hebben, dat zij een liedje moest schrijven met die andere twee. Ze hebben een dag gekozen om dat inderdaad samen te componeren en zo is het liedje gaan heten, naar die dag: April 5th en ze spelen het nu voor het eerst samen, in het openbaar.Het liedje geeft exact het verlangen weer van de personen in de Rode Kamer: de kernwaarheid die elke hel weer menselijk maakt: You want space, I got some pretty stars to lend... you believe in me and I believe in you... I am not afraid...
Het was dé enige boodschap aan deze vrouw en deze man: Nee, je bent niet schuldig aan de dood van je broertje, je was zelf nog maar een kind en je werd niet opgevangen toen, terwijl je dat ook nodig had. Ja, je kunt zelf kiezen: om zichtbaar te zijn, je kwetsbaar te tonen in plaats van wegschuilend met de houding: ik red me wel.
Als ik een handige internetter zou zijn, dan zou ik de close-up gezichten van deze twee mensen wel willen monteren aan dat liedje. En dan die gezichten in slow-motion, zoals bij de videokunstenaar Bill Viola. Die gezichten, met name als de angst en verwrongenheid en de hardheid verandert in iets anders en er een mild licht door de ogen gaat stralen. Dat is mijn inziens iets van een godsopenbaring, door ons mensen zelf bewerkstelligd.
