Vandaag is het 25 jaar geleden dat er voor het eerst in Assisi een interreligieuze gebedsdienst was voor de vrede, op iniatief van Paus Johannes Paulus II. Die werd op 9 Januari 1993 herhaald, naar aanleiding van de Balkan-oorlog. Kerken uit Oost Europa waren afwezig en ook Joodse vertegenwoordiging wilde niet komen. Op 24 januari 2002 roept dezelfde Paus opnieuw de vertegenwoordigers van de religies bijeen voor een gebedsdienst met de aanslag op de Twin Towers als concrete aanleiding.En nu, vandaag, is er Assisi IV: naast religieuze leiders zijn nu ook atheisten uitgenodigd en het geheel zal meer het karakter krijgen van een pelgrimstocht: The times, they are changing. Al gaat de Britse atheist en filosoof Anthony Grayling niet in op de uitnodiging van Paus Benedictus. Ik ben benieuwd of de Franse filosofe Julia Kristeva wel gekomen is.
Het klooster van de Franciscanen in Assisi is als een machtig boegbeeld van een schip boven op een rots gebouwd. Als je komt aanrijden, zie je het al van verre liggen. In de zuilengalerijen daarboven heb je een prachtig uitzicht op het dal. Op Sancta Maria del Angeli, de thuisplek van Franciscus, alwaar hij, zoals het zijn wens was, naakt op de aarde gestorven is. Op het kloostertje van San Damiano, waar Franciscus inderdtijd in een vervallen kerkje de icoon van het kruis van Damiano hoorde spreken: Herstel mijn huis! Het werd de thuisplek van Clara van Assisi en de eerste plek van de contemplatieve orde van de Zusters Clarissen.
Ik heb de ruimte gezien waar die gebedsdiensten gehouden worden: een heel eenvoudige kale zaal, met van die vijftiger jaren houten kale stoelen. Franciscus en Clara hadden veel met armoede en dat is men nog altijd enigzins trouw. 'En hier zat de paus...en daar de Dalai Lama', vertelde B. de broeder die ons een rondleiding gaf. De intimiteit van de zaal, het zonlicht dat vanuit het dal naar binnen stroomde: daar vervallen titels en hooggeëerdheid: daar word je iets gewaar van het verlangen naar vrede, wat in ieder van ons geworteld is.
Assisi is een wonderlijke plek. Ik streek neer in een heel klein kerkje, eerder een nauwe ruimte tussen twee muren, ervoer er een groot gevoel van onverwachte vernieuwing, alsof het leven zelf onstond, en kwam er later achter dat het de geboorteplek was van Franciscus.
Franciscus is een wonderlijke man. Man van vrede, dieren en natuur liefhebber, zich zeer goed bewust dat geld en bezit leidt tot machtswellust en machtspel.In zijn kielzog stichtte Clara van Assisi de orde van de Arme Zusters. Zij vertegenwoordigen een wereld die haaks staat op die van de Eurozone...
Geloven in God is een ingewikkelde zaak geworden. Maar als Assisi een wereldplek van vrede kan zijn, dan hoef je niet naar de leer te kijken, maar alleen naar het gedrag van de stichters: geef op die macht. Geef de buitenkant op en kies voor de binnenkant: geef je over aan het verlangen naar vrede.
