Documenta, virtueel

Gisteren ben ik volkomen de tijd vergeten, ik was de hele dag in Kassel, op de Documenta, ik heb niet gegeten en niet gedronken en toen ik opkeek was het vijf uur in de middag. Dat deed ik vanaf de bank en op een stoel buiten wanneer de minieme straaltjes zon zich even lieten zien. Het is er geweldig, alleen al vanuit The Guidebook en het gegeven dat alleen de gids dat al vermag, is al een bewijs dat de Documenta geslaagd is. Nu nog er naar toe. Maar de weersverwachting van kou en almaar aanwezige regen weerhoudt me.

Want minstens een derde speelt zich buiten af: in het Karlsaue Park, 2 km lang en 1 km breed. Daar staan huisjes, sommige verborgen in dicht struweel, waar 50 kunstenaars zich verhouden tot het thema mens-natuur-ritueel-vergankelijkheid. Dan is ook het Hauptbahnhof in gebruik en daar gaat het over beweging en in het Ottoneum, het natuurmuseum gaat het over zaden en groei...en zo is heel Kassel in gebruik genomen, winkels, hotels, een bank enzovoort. De conservator noemt zich in een intervieuw de verkeersregelaar en ik denk dat ze geprobeerd heeft om alles wat in het bereik ligt van wat zich in of via het menselijk brein afspeelt een plaats te geven.

'In den beginne was er leegte en toen werd er geschapen...' Zo begint deze Documenta, want bij de traditionele entree in het hoofdgebouw, het Fridericanum, zijn de grote hoofdzalen leeg gelaten en waait er een koele bries. Vlak daarachter in de Rotunda is The Brain, daar staan allemaal  konkrete voorwerpen: van de penseel van een schilderes, tot badkamerartikelen van Hitler, tot heel oude terracotta beelden van 4000 jaar geleden. En dan blijkt dit hele gebouw de ruimten van het brein te verkennen: van wat de Aborginals beleven in de Australische woestijn, tot quantum-mechanica, van oorlog, verwoesting en geweld naar bewerking, verwerking, schepping om  daarbovenuit komen.

Nou ben ik er met mijn  lichaam dus helemaal nog niet geweest, maar zelfs dat past in de thematiek van deze Documenta: verlangen als drijfkracht, het wonderlijke dat je ergens kunt zijn, terwijl je er niet geweest bent. Want het brein van de Documenta zetelt in Kassel, maar het hart klopt in Kabul zegt de conservator en wie gaat daar naar toe om het daar tentoongestelde werkelijk te bekijken? Ook in Caïro is er een afdeling van de Documenta en in Banff in Canada, hoog in de bergen  is The Retreat. Verval en herstel is het al overkoepelende thema.

O, ik ben er nog niet geweest maar ben wel al meegenomen in een soort van lyrische stemming. Ik zou er wel een maand werkelijk willen doorbrengen, maar ik weet het nog niet, ik wil ook naar de zon.