vrijdag 13 juli 2012

Venster

Eergisteren was ik een dagje in Dusseldorf. Dik 3 uur heen en dus ook weer terug. Met de bus naar Kleve en dan rechtstreeks door naar D. De trein gaat almaar door uitgestrekte velden met plukken bos en windmolens, behoudens de andere stations, zoals de bedevaartplaats Kevelaer. Het was zo'n  topdagje: meteen het gevoel van in-het-buitenland zijn, lekker rondslenteren en mooie dingen in musea zien.

De reden was de tentoonstelling Fresh window: Fenster-bilder seit Matisse und Duchamp in de Kunstsammlung NRW. Meer dan 25 jaar geleden heb ik een poos 'venstertjes'gespaard: foto's en schilderijen waarop een venster te zien is. Voor de symboliek, ook toen al: een venster is een doorgang, een perspectief naar ruimte, vanuit een plaats binnen. Mijn ziel zou altijd als een venster willen zijn: steeds maar weer geopend naar ruimte..

Ik had wel zin in een overdosis aan venstertjes, zoals die er gedurende de schilderkunst altijd geweest zijn, met een stortvloed in de romantiek bv van Caper David Friedrich en Jacob Alt en Matisse heeft er héél veel gemaakt. Maar de titel van de tentoonstelling had me al kunnen waarschuwen: van Matisse waren er maar twee te zien,waaronder zijn meest abstracte, van groene luiken die het geheimzinnige zwart in kijken en het surreëele van Duchamp was natuurlijk aanwezig en Magritte, maar verder vooral modern werk.

Héél mooi, ze raakten me om de een of andere reden diep, waren de Window drawings (1970) van Eva Hesse. Daar hingen ze, op een rijtje, een hele muur vol, allemaal verschillend ingelijst, met potlood, gouche, waterverf, viltstif gemaakt in wit-grijze, zilverachtig, paarlemoertinten: vensters waar je niet doorheen kon kijken, als matglas, wat daarachter is, is niet meer dan een vermoeden... Het bleek dat ze die vlak voor haar onverwachte dood gemaakt heeft.