Een van de ergste dingen in het leven is de beleving van onmacht. Onmacht om dingen te veranderen, onmacht om zo te zijn als je wellicht droomt of verlangt, onmacht om het vele lijden dat je om je heen ziet: Onmacht. Ziekte, dood, verdriet, gebrek, o, er is zoveel in het leven waar je onmachtig tegenover staat.
Maar onmacht is ook een woord, dat floreert door het tegendeel: macht hebben, je leven wel in de hand kunnen nemen, leren omgaan met pijn en verdriet, verlies en al dat lijden. Onmacht is ook een woord dat, wanneer je het teveel in de mond neemt, een gigantische excuustruus is om te blijven simmen en kniezen, om je te wentelen in een plons van zelfmedelijden.
Het is zo opvallend, als je in 'derde-wereld-landen', zoals die dan heten bent: in West-Afrika lopen mensen waardig en 'aards' te stralen, alsof ze een innerlijke warmtebron hebben. Ondanks de armoede en het gebrek.In andere landen zie je zoveel ondernemerslust, er is altijd wel ergens iets uit niets te maken, te verhandelen, te verkopen.
Ik geloof dat ik er een beetje allergisch voor ben geworden: als mensen hun eigen onbetrouwbaar gedrag, pijn doen, kapot maken, aan je willen verkopen met: 'Dat was mijn onmacht'. Met andere woorden: ik kan er niks aan doen. Nog gekker wordt het als daarna de boodschap is: Ik kan er dus niks aan doen, maar jij kunt er wat aan doen, dat ik niet zo doe.
Uuuh? Hoezo? Ik denk aan het liedje 'Above All' van Anna van Hausswolff van de cd Singing from the Grave. Ik weet niet of het over onmacht gaat of juist over het zeer indringende besef dat je op de een of andere wijze zult overleven, als je blijft zoeken naar iets dat boven alles uitstijgt.
Het gaat over haar oma
Sit by my bed, don't be scared, grandma said
Read for me, Anna, O be my bread
And she whispered: o, my dear, death should not be a fear
So save me this night.
Het lijkt te gaan over het doodsbed van haar oma.
Het lied begint met:
Above all, it remains,it remains.
vulnerable, it remains, it remains.
En het bevat deze raadselachtige regels, die toch uiteindelijk lijken te gaan over de menselijke kracht, die reikt, zoekt en blijft reiken:
But as I saw her this night
her eyes were glooming to find, love and conditions
on dark, unfriendly ground.
