Mensen zijn helemaal Homo Economicus geworden, want ik ving meerdere flarden gesprekjes op omtrent de slimme opzet. Dat de dierentuin profiteerde omdat mensen zo op het idee kwamen dat dit toch wel een erg leuke dierentuin was en ze verhuurden de ruimte en konden met de horeca weer geld verdienen en de Pasar Malam had hiermee een perfecte locatie. Ondertussen zei M. - met wie ik er was - bij de muziek en de dans onder echte tropische planten, dat ze zich op een strand ergens ver weg waande.
Ik moest tevoren weer even aapjes kijken: die chimpansees en gorilla's met hun groepsgedrag van de belangrijkste man en vrouw en alle anderen die zich tijdens voedertijd daaromheen bewegen. Bij de goudjakhalzen, die ineens uit een groep van wel tien bestond en waar een heel groot stuk vlees aan een touw bij een tak was gebonden en geen enkele in de aanval overging en ze allen alleen maar reikhalzend draalden, waren de analyses ook feilloos: ‘Ze wachten tot de belangrijkste begint, kijk die tussen de bosjes, die rondjes rent.’
Waarom weten mensen zonder haperen en heel nuchtertjes alles over deze thema’s: over macht, hiërarchie, bij de groep willen horen want dat geeft profijt en iets anders maakt bang? Over wat voordelig is en hoe je anderen altijd in de gaten moet houden? Waarom kan het niet op dezelfde vanzelfsprekende toon gaan over verbondenheid, gelijkwaardigheid, mededogen hebben voor elkaar, enzo? Omdat de dierenwereld spiegelt hoe mensen ook doorgaans in elkaar zitten? Maar bij de zeekoeien staat er op het bordje dat deze heel sociale dieren zijn en veel lijfelijk contact met elkaar zoeken en veel met elkaar communiceren. Maar dat ziet er niet spectaculair uit, dus dat is geen gespreksstof. De meeste mensen lezen ook geen bordjes.
Ach, het is weer Oudjaar. Het knalt al buiten in de ochtend. Het knalt al dagen in mijn buurt. Ik heb zelden zulke concrete drempels gehad waar ik overheen zal stappen. En op welke wijze? Moet ik op mijn werk, gezien de hiërarchie en de macht mijn hoofd buigen omdat ik anders gestraft wordt met een ontslag? Juridisch heb ik geen been om op te staan omdat mijn klachten niet medisch objectiveerbaar zijn. Of blijf ik ook zeggen dat ik het schandalig vindt hoe iemand na 29 jaar trouwe dienst ineens werkweigering en plichtsverzuim in de schoenen wordt geschoven?
Ik weet het antwoord al: ik zal niet definitief gaan buigen. Maar het is wel een beetje moeilijk om zeekoe te zijn bij gorilla’s. Vandaag ga ik me maar bedwelmen in de al oude bekende geuren van Oudjaar: oliebollen, bowl, een zalmslaatje. De zalm maak ik tot mijn totembeest voor 2018: tegen de stroom in zwemmen omdat dit voor mij de enige wijze is, om echt thuis te komen.
