Zo. Dat komt wel binnen: de beelden van het filmpje van het nieuwe liedje van Billie Eilish dat zij ook zelf geregisseerd heeft: Your Power, met daarin prominent de woorden: Try not to abuse your power. Ook toevallig heel toepasselijk voor deze dag: de Dodenherdenkingsdag. Ik vind de aansporing ook subtiel Try...: probeer geen macht te gebruiken, daarmee implicerend hoe makkelijk en voor de hand liggend het kan zijn om wél macht te gebruiken.
Ik dacht aan het voor mij schokkende bericht, toen ik het voor het eerst hoorde op de middelbare school, dat de Joodse Raad het de Duitsers gemakkelijk heeft gemaakt omdat ze een heel goede administratie hadden en al die adressen waar Joden woonden zomaar ter beschikking hebben gesteld. Natuurlijk wist niemand indertijd precies waartoe ze uiteindelijk gebruikt zouden worden, maar dat het voor niets goeds zou zijn, dat was wel al duidelijk. Dus het moet het persoonlijke machtsbeleven zijn geweest van ambtenaren van de Joodse Raad, het wentelen in een soort van genoegzaamheid en tevredenheid met het eigen systeem, het overzicht en de macht erover te kunnen beschikken, die tot dit resultaat leiden.
Vergelijkbaar met al die ambtenaren nu, die ook meedraaiden, die tot de toeslagenaffaire heeft geleid, enzovoort... Het wangedrag van trainers in de turnwereld, al het seksueel misbruik in de kerk en pedagogische instellingen, Harvey Weinstein, de oud-directeur van Theater Oostpool, de muziekindustrie, waar Billie zelf mee te maken heeft. Wie nog geen macht heeft moet zich van alles laten weggevallen, en wie macht heeft ziet door het systeem waar deze in zit, waarschijnlijk niet altijd dat deze aan machtsmisbruik doet...
Maar het gaat ook over de macht die je kan bevangen die te maken heeft met het nodig hebben van goedkeuring van anderen en denken dat je moet voldoen aan beelden die anderen op jou van toepassing vinden. Bij Billie gaat het misschien over haar eigen uiterlijk: ze is bekend geworden door voor de helft geverfde felgroene haar en haar vormloze oversized kleding waar ze zichzelf ontworstelde aan het gangbare schoonheidsideaal voor vrouwen. Maar nu is het haar blond en ze staat op de cover van Vogue in sexy glamourkleding met corset van bekende modeontwerpers. Oppervlakkig zou je dus kunnen denken dat zij nu toegeeft aan de macht van een schoonheidsideaal, maar zelf zegt ze: het gaat erom dat je tevreden ben met jezelf en dat je doet waar jij je op dit moment goed bij voelt.
In liefdesrelaties speelt macht ook onbewust vaak een rol: waarom zie je vaak de dynamiek dat de ene buigt voor de andere, in concreto dat het ‘gezamenlijke’ leven dan gebeurt volgens de lijnen, zoals een van de twee dat wenst en het gewoon is te doen? Billie schijnt last te hebben van een oude relatie toen zij 17 was en verwijst daarnaar en ziet kennelijk ook de onmacht van het macht uitoefenen: Try... Probeer geen macht uit te oefenen... En ze kent nu de ervaring als wereldster dat ze mensen ontmoet, die werkelijk alles voor haar zouden willen doen, wat zij maar opdraagt en ziet daar, zo lijkt het, ook de verleiding van.. Try...
En dat alles resulteert in een filmpje waar zij aanwezig is in de vormen van het bruine, bergachtig landschap vol spleten en holen en rotsen, haar voeten ingebonden, in een volkomen nieuwe verschijning, aan de rand van een bijna afgrond, terwijl een dikke grote slang, een Anaconda, de wurgslang, om haar heen kronkelt. Zo levert ze met deze beelden en dit liedje een boodschap richting de bevrijding.
