Ik las ‘Multatuli; de graphic novel’ met tekeningen van Eric Heuvel. In de kringloopwinkel zag ik gisteren het stripboek waarmee hij bekend is geworden, het was een nationaal geschenk voor alle kinderen in het tweede jaar van het voortgezet onderwijs in 2005: over een jongetje dat op zolder het oorlogsverleden van zijn oma in dozen tegenkomt. In beide gaat het ook over rechtvaardigheid, dat woord dat nu zozeer aan Peter R(echtvaardigheid) wordt gekoppeld: vastbijten in zaken die verloren lijken, doorgaan. Iemand die dat verpersoonlijkt, mag niet op zo’n manier sterven…
Maar het kan zomaar gebeuren van wél. Bidden helpt niet, tenminste niet als je dat doet richting een almachtige God die dit eventueel zou kunnen fixen. Het helpt wél als je aandacht blijft geven aan de zachte krachten in het leven. Om alles wat hard, wreed, slecht is in op te nemen, tegelijk indachtig aan alles wat tot in de kern onvolmaakt is, onaf, onrechtvaardig, gemeen en hard en ziek.
Zo zoeken mensen temidden van die pandemie waar we óók in opgesloten raken, een uitweg en verlossing. Ik zag de zinderende menigte rondom en in het Wembley-stadion en hoor de verslaggever in een tussen zinnetje zeggen: COVID bestaat even niet. En zo is dat dan ook. Even maar, doet de geest wat anders, dan wat verstandig is voor het lichaam. Zoals feestvierende jongeren in Nederland en de besmettingen stijgen ‘buitenproportioneel’; niet verwacht. Of wél bekend en al bedacht, stiekem in ieders achterhoofd?
Zal de ervaring leren dat we uiteindelijk de geest niet kunnen laten temmen door het lichaam? Omdat we anders een niet-lichamelijke dood sterven? Hoort een zeker risico nu bij ‘leven’? Kan de wereld niet meer terug naar weer een lockdown en verplichte mondmaskers, nu het perspectief van een ‘test-samenleving’ failliet dreigt te gaan? Wordt het de eigenste verantwoordelijkheid van een ieder om je wel of niet in een gevarenzone te begeven? En laten we wel wezen: de wereldbevolking als geheel is niet gebaat bij groei: minder mensen zijn er nodig, Corona is goed voor het ecosysteem…
Ik weet het niet, je wilt dit soort gedachten liever niet hebben, maar ze zijn er wel. Peter R. de Vries wilde geen beveiliging, dat was voor hem geen écht leven. Hij nam een groter risico, maar dacht daar tegelijk niet al te veel aan, hij kon niet anders. Iets in elk mens wil de beperkingen die bij elk leven ook horen, overstijgen…
En waarom vind ik nu toch weer woorden voor dit blogje? (Iets in mij dacht deze dagen: het is wellicht genoeg geweest, dat bloggen, laat ik me verder maar in de stilte hullen en in die stilte aandacht geven aan wat niet volmaakt is.) De woorden kwamen omdat ik per toeval weer iets zie op YouTube: Vanessa James and Morgan Cipres Skate to “The Sound of Silence”. Twee mensen, zwart en wit, die samen in het geluid van de stilte hun lichaam lijken te ontstijgen en een glimp geven, hoe tijdelijk ook, van het volmaakte. Ook dát kan dus: te midden van de zwaartekracht, een lichtheid van bestaan.
