dinsdag 1 november 2011

Stuk

Ik weet niet of ik aan hogere inlegkunde doe, maar ik vond de uitzending gisteren bij Pauw & Witteman, waar o.a Jacobine Geel, theologe, die het CDA weer aan bevlogenheid wil helpen, Noortje Herlaar, musicalster, Kees van der Staay voorman van de SGP, die nu met zijn kleine zeer orthodoxe christelijke fractie een politieke factor is geworden, een NRC recensent en Arjan Ederveen met zijn hond, een situatie waar het gesprek van de blikken en oogopslag meer zeiden, dan de woorden die over de tafel gewisseld werden.

De wereld van de kunst en creativiteit zat daar tegenover de wereld van de hogere christelijke moraal. Van der Staay zat er best fris bij met zijn getuigenispartij, die met 2-3 zetels bestaansrecht heeft, evenals de Partij van de Dieren analyseerde de NRC recensent, maar het CDA die bestaanrecht ontleende aan het feit dat het een grote politieke machtsfactor was die in het midden opereerde en met het aanbod van stabiliteit niet zo'n eigen geluid hoefde te hebben, die verkeerde nu in zéér zwaar vaarwater.

Klaar om de boot te laten zinken, zou ik denken. Maar nee, Jacobine is ingehuurd, ooit de glamourgirl van christelijke tv presentatie, maar ze heeft wel heel wat aan glans ingeboet. Daar zat ze gedecideerd, een poging te doen om nuchter en zakelijk te vertellen dat al die woorden als barmhartigheid en rentmeesterschap, voortgekomen uit de christelijke traditie, heel erg de moeite waard zijn om weer tot leven te wekken. De christelijke traditie moet een stem blijven houden in de Nederlandse politiek en daar zette ze zich graag voor in.

Ik zag Arjan Ederveen heel erg moeite doen om niet uit te vallen of iets cynisch te zeggen. Pauw en Witteman zagen het ook en vroegen zijn mening hierover. Maar Arjen hield zich in en murmelde netjes iets van, dat het toch allemaal misschien een beetje achterhaald was, dat christelijke want tja, al dat gedoe van die mannen met kinderen in de kerk... Toen mocht hij vertellen over zijn eigen theaterprogamma Ederveenzaamheid, waar hij de rollen speelt van een man, een vrouw en een rat.

Arjan ging zingen: een ode aan zijn hond Stuk, die wijdbeens en kwispelend met zijn grote hondenogen bij hem op schoot zat. Die hond die alles voor hem was, waarmee hij kon doen wat hij wilde, die hem meer dan mensen konden, uit zijn eenzaamheid kon ontrukken. Het creatieve deel aan tafel zat ronduit te genieten van dit lied, waar de mengeling van kwetsbaarheid en hilariteit de kracht van het lied uitmaakte.

Het christelijke deel zat te worstelen. Ik zag de vraagstukken rondom tolerantie, de mens als kroon op de schepping en het dier waar je geen echte relatie mee kunt hebben door hun hoofden vliegen. Je toch maar laten amuseren, laten we het proberen, zeiden hun gezichten. Toen zong Arjan iets dat Stuk het niet leuk vond als hij op bed bezig was met een Ruk en de luiken vielen voor de gezichten van de christelijke mensheid.

Deze werelden zijn onverenigbaar en volgens mij kan het niet anders dan dat de wereld van de kunst en creativiteit zal winnen. Arjan Ederveen blinkt uit in mededogen en 'barmhartigheid' wanneer je hem in rollen ziet kruipen in de serie 30 minuten van een oude moeder, een dolende boer die zijn Afrikaanse roots denkt gevonden te hebben, enzovoort.

Niet denken, maar doen. Praten over barmhartigheid en tegelijk medogenloos zijn, dat gaat niet. Praten over naastenliefde en solidariteit en onderwijl alleen maar met imago en macht bezig zijn, dat gaat niet.

Het leven met al zijn ingewikkeldheden vraagt niet om mooie woorden die met zekerheid gezegd en geponeerd worden. Het vraagt om mensen die zoekend, tastend en twijfelend zichzelf durven zijn en zo laten zien dat in de breuken en de kieren menselijkheid zoekt naar vormen om te leven. Juist waar het stuk is, gloort heelheid en zo ontstaat compassie.