donderdag 27 september 2012

The Celluloid Closet

Je hoort er tegenwoordig nooit meer iets over want gay, lesbian, bi lijkt meer een lifestyle geworden. Maar er was een tijd dat er een trots zelfbewustzijn was vanuit die zijde, dat men de wereld toch echt een verfrissend, nieuw perspectief kon bieden. Dat men creatiever, gedurfder, rücksichtloser en dus ook origineler was dan de doorsnee burgerlijke grijze muis.

Nu vond ik dat indertijd lichtelijk overdreven, maar gisteren zag ik de Amerikaanse  documentaire The Celluloid Closet uit 1995 en toen dacht ik: Ja! Er is een wijze van spelen met de werkelijkheid, met gender en geslacht, met mannelijkheid en vrouwelijkheid, die specifiek was: messcherp en teder tegelijk, vals en zuiver, klaterend vrolijk vanuit  een donker diep bewustzijn dat men ánders was en toch gewoon.

In de documentaire wordt de filmgeschiedenis van de twintigste eeuw onder de loep genomen en de 'dubbelzinnige' scenes daarin , de verborgen boodschappen die soms alleen maar te zien waren voor de homo-lesbi-community met hun 'gaydar', zoals dat tegenwoordig heet.

Een feest voor het oog, ook: Marlene Dietrich in smoking in Morocco, waarin ze zowel aantrekkelijk is voor mannen als voor vrouwen, ik kan daar niet genoeg van krijgen. In het commentaar werd ook gezegd dat deze scene uit 1930 uniek en onevenaarbaar is gebleken:  het gemak, de vanzelfsprekendheid, de flair.

Suikerzoet lief is Doris Day als Calamity Jane, terwijl ze My secret Love zingt. Het lied is een evergreen geworden. Maar wie denkt bij geheime liefde nu, aan dat wat vroeger wel geheim en verborgen diende te worden? Mannen die van mannen houden, vrouwen van vrouwen...

Is het nu een vooruitgang: dat het alleen maar een kwestie van smaak is geworden of van lifestyle? Ik weet het niet.  Ik mis het soms, dat subversieve, dat ondermijnende, dat vileine venijnige: anders dan anderen zijn, je stem verheffen: het had ook iets profetisch.