Ik wist niet zeker of ik het op aangename wijze zou volbrengen, wegens moeheid en slaapgebrek, maar ik MOEST. Of het ging eigenlijk vanzelf: gisteren was het zó zonnig en aangenaam weer, dat ik als vanzelf brood ging smeren voor een pakketje en thee ging zetten voor in de thermoskan. Mijn all-time favoriete wandeling van Dieren naar Rheden. Het was heerlijk. Wandelen genereert een eigen energie.
De laatste keer was vorig jaar begin december, er lag witte rijp op takken en bomen en ik had daar fotootjes van aan Moeder gemaild en die had gereageerd met: 'Mooie foto's, nodigt uit om te gaan schilderen!' Waarop ik reageerde met: 'Nou... misschien toch iets om te gaan proberen?' Maar daar reageerde ze niet meer op. Nog geen drie weken later zou ze sterven....
Alles aan je leven is afhankelijk van dat lichaam. Het meeste 'leven' lijkt banaal, triviaal, vol dagelijkse onbenulligheden. En dan ineens kan zo duidelijk worden, dat dát precies het volle leven is: gewoon letterlijk, je gang kunnen gaan. Pijn is een criterium waar je 'gewone leven' ineens niet meer mogelijk is en ook steeds akeliger kan worden. De hele discussie rondom Voltooid Leven is zó Nederlands.
Dat realiseerde ik me onlangs in de boekenclub. I. die net over de grens in Duitsland woont en die de term Voltooid leven voor het eerst hoorde, reageerde nog authentiek: 'Voltooid Leven?!!! Je leven is nooit voltooid, wat een onzin!' Ik voelde me ineens zitten in een sci-fi-bubble. Ja, dat denk ik ook. Maar als je al heel oud bent en je weet dat er een stervensproces komt dat letterlijk veel pijn zal gaan doen: misschien dan en dan alleen, zou het fijn kunnen zijn om zelf de regie in handen te kunnen houden zodat niet de pijn jouw leven overneemt....
Moeder had geen pijn, ze was alleen maar dodelijk moe, op het laatst. Dat houd het leven dragelijk en ergens ook toch 'gewoon' tot de laatste snik. Mandala's inkleuren in plaats van schilderen. Tóch nog met je rollator een gangpad in schuifelen in de kleine Oosterse winkel op zoek naar jouw lievelingskostje of even opstaan uit de rolstoel in de boekwinkel...
Omdat ik zelf op dit moment helemaal niet meer tegen kunstlicht kan en op zo'n lange wandeling in mijn hoofd heradem en ik me dan 'gewoon' voel, wat meteen weer enigszins verandert in de eerste vijf minuten in de trein, ervaar ik hoe je het doet met de mogelijkheden die jouw lichaam jou aangeeft. Het lichaam dicteert jouw bezigheden. Altijd alleen je lichaam. Want ook intelligentie en een hoog IQ zijn met het lichaam meegegeven.