Ik geloof dat ik nu zelfs over haar gedroomd heb: over de klimaatboodschap en Greta Thunberg. Mijn hoofd zit bij wakker worden tenminste vol met beelden. Bij BBCnews zie je een heel kort fragment van het gezicht van Greta op het moment dat Trump volkomen onverwacht verschijnt op de klimaattop van de VN gisteren in New York. Een brallende man met een gevolg van luidruchtige apen om hem heen. Greta kijkt kwaad en geschokt en vervolgens is ze in haar speech emotioneel.
Voor het eerst: alle andere keren is ze stoïcijns rustig, ze doet haar verhaal en is vaak ongewild grappig, door haar nuchterheid. Wanneer de beginvraag is: wat valt je op in Amerika?, zegt ze droog: jullie hebben hier overal airconditioning. De zaal lacht, zij niet. Als de vraag is: wat vindt je van al die mensen die iets zeggen over je uiterlijk en verschijning? is het antwoord: ik begrijp het niet. Als daar een huis in brand staat, er is een noodtoestand, dan ga je toch niet bespreken wat de boodschapper aan heeft? Ze zegt dat in Amerika de discussie nog hangt in de vraag of je het geloven moet of niet: het doemscenario over de wereld.
Nu is ze emotioneel en als je nog eens terugkijkt dan zouden dezelfde woorden anders klinken als ze het op haar Greta-manier had uitgesproken. Je hoopt dat het extra werkt, want mensen wennen aan iets en dan verliest haar eigenheid aan impact. Door Trump in de zaal wellicht, die andere energie bij haar: al toen hij verkiezingen won, was haar commentaar dat het enige positieve is, dat mensen zich dan misschien eerder iets van de klimaatcrisis zouden aantrekken omdat hij zo’n klimaatontkenner is. Zou Trump geraakt kunnen worden door Greta? Waarom besluit hij ineens om wel op de top te verschijnen? Alleen dat al is iets waard, zou je zeggen.
Ook ik heb iets Trumpiaans in me. Ook ik ben geneigd om te denken dat het wel meevalt en alles op haar pootjes terecht komt. Tien, nee twintig, jaar geleden ging het er al over dat het in Europa in de zomer warmer zou worden door de klimaatverandering en ik dacht alleen: Ha fijn! en ook nu geniet ik er alleen maar van. Ook ik betrap me op de gedachte: uiteindelijk fiksen we het wel. Maar vergelijk het met een ziekte: die heb jezelf niet in de hand. Soms genees je langzaam, de meeste genezingsprocessen duren veel langer dan jezelf wilt, en dat beleef je ook zo omdat de maatschappij om je heen steeds suggereert of bijna eist van je dat je vast al beter bent. Maar er gaan ‘gewoon’ ook mensen dood aan hun ziekte. Er is een kans dat er een kettingreactie zal ontstaan zo, dat het stervensproces van de planeet onomkeerbaar is, al zouden we het dan met zijn allen anders willen en er alles voor over hebben...
Er is een speech waar Greta zich focust op de mens: dat het in de aard van het beestje zit om de leiders te volgen. We zijn sociale dieren en dus ook kuddebeesten. Als de leiders zich rustig houden en het niet eens zijn, zal de rest ook blijven slapen. Er is een andere lijn die ik nu volg: de hype rondom het boek The Testaments van Margaret Atwood. Vergelijkbaar met Harry Potter gingen mensen in de nacht al bij boekwinkel zitten voor een exemplaar en Connie Palmen verschijnt in De Wereld Draait Door om erover te vertellen, waardoor het nu ook weer mijn aandacht kreeg.
Toen ik de eerste beelden zag van de verfilming van A Handsmaids Tale, het boek dat eraan vooraf gaat, dacht ik : dat wil ik helemaal niet zien, wat eng en beklemmend. Het gaat over een samenleving in de toekomst, theocratisch, alhoewel niet gezegd wordt welke God precies aanbeden wordt. Bijna alle vrouwen zijn onvruchtbaar en de weinigen die wel kunnen baren, zijn verplicht om dat te doen, ze worden bij elkaar gezet. Zeg nou zelf: stél dat dit wereldwijd zo zou zijn en de mensheid met uitsterven bedreigd werd, dan wordt zo’n broedmaatschappij wel een logische optie en de meesten vinden dat dan vast wel oké, zeker als een God er weer bij wordt gehaald. De mens is zo flexibel en meegaand als water: het voegt zich in elke denkbare vorm...
Door Greta zijn de wetenschappers uit hun donkere hoek gehaald, elke speech laat ze eerst door 1 tot 6 wetenschappers lezen, of de cijfertjes wel kloppen. Per dag sterven er 20O soorten... je kunt je er niks bij voorstellen, je kijkt gewoon naar buiten en je ziet het weer lente en herfst worden en je voelt je veilig in de cyclus van het leven...maar de planeet zelf is dus stervende. Hoe absurd is het om ‘klimaatneutraal’ te doen, geld voor een boom bij je vliegticket te kopen, als er 30 voetbalvelden aan tropisch regenwoud per minuut worden vernietigd, zo vertelt Greta in een filmpje op YouTube dat Nature Now heet. ‘Groen doen’ levert nu geld op voor nieuwe bedrijfjes en ondernemingen.
Toen ik ongeveer vijftien was, had ik een droom, zo uit het niets. Ik leefde in een wereld vol mist, alles grijs en een kind vroeg aan mij: Is het echt waar, was er ooit een blauwe lucht, en groene bomen, vlogen er vogels in de lucht? Pas later zag ik Soylent Green en dat erop leek en mijn fascinatie voor SF-films is bij deze droom begonnen. Nog steeds zie ik beelden uit die droom haarscherp voor mij, met name als ik extra geniet van jong groen aan bomen... Nu hoop ik maar niet, dat het een voorspellende droom was. Dat ik dit nog ga meemaken in mijn leven en daarmee dus volgende generaties inderdaad zal opzadelen om zo te moeten leven.
