zondag 15 december 2019

Over preken enzo

'Leuk jullie ontmoet te hebben', zei ik uit de grond van mijn hart tegen twee 85-jarige vrouwen die mij een lift gaven naar het station. We hadden de hele middag met elkaar rond de tafel gezeten, op bezoek bij kleine Truus, die ik ken uit het Kapucijnenklooster. Het ging over alle mensen die zij kenden in het kleine dorp van 2500-3000 inwoners. Velen waren al ‘weg’, dood dus,  en veel ook dement, de ene was er agressief bij geworden en bij een ander begon elk moment alles weer opnieuw. Zij zaten in een kerkkoor dat 40 leden heeft met een priester die te goed voor deze wereld was. Hij had lang in de missie in Tanzania gezeten en jaren terug had hij met oliebollen door de straten gelopen, maar hij was er niemand tegen gekomen, iedereen zat binnen.

Het ging over een andere priester van een dorp verder. Daar was het hele kerkbestuur opgestapt, alles lag er nu op zijn gat, want deze man was het omgekeerde van hun priester. Hij had over homo’s in een preek gezegd, dat het tussen de oren zat en toen had hij er ook nog bij gezegd, kijkend naar onder naar zijn kruis, en dan hebben ze het ook nog hangen daar, tussen de ballen. 'Dat doette ge toch niet!!!' zeiden ze op zijn Brabants. En het ging over nonnen en die werden in de volksmond 'Zusters van de liefde, schenders van barmhartigheid’ genoemd. De ene kwam uit een gezin met 14 kinderen en daar had ze nu veel aan, sinds haar man driekwart jaar geleden onverwacht was gestorven, de andere uit een gezin met maar vier en daar was nu alleen nog een zus van over. Toen ik uit de auto stapte zei de ene: 'En dan zeggen we gewoon: Tot ziens, hé?’ en de andere zei: Ook leuk om jou ontmoet te hebben! Ik voelde het bewust zijn van niet weten hoe lang je nog op aarde rondloopt, het was ook al vaak gezegd aan tafel. 

Terug in mijn stad liet ik mij meevoeren in het gezang van het Byzantijnse koor in de Byzantijnse liturgie. De priester staat voor een groot deel alle handelingen te verrichten achterin, verborgen achter een ingang met iconen, je ruikt wierook, iemand beweegt er met een kaars omheen. Ik dacht aan de tempel in Mahabalipuram, tjokvol mensen tegen elkaar zittend op de grond, meezingend terwijl de priesters in het midden van de kring zeer expressief met vuur, manden vruchten en ook wierook bezig waren bij twee godenbeelden. De meerstemmigheid van de gezangen, in taal die je niet kent doet daar hetzelfde met mij als hier: het is de muziek zelf en de klank die je uit je eigen ikje weghaalt en de wereld ruimte en diepte geeft en meerdere leefsferen met elkaar verbindt.

En vanochtend werd ik wakker met een Ted-talk die wordt aanbevolen, van Louie Schwartzberg: Natuur. Schoonheid. Dankbaarheid met als plaatje erbij een ontluikende passiebloem. Hij heeft zijn leven gewijd aan time-lapse filmen en fotografie. Als je goed kijkt dan is de wereld voortdurend een vat vol verwondering en schoonheid, altijd in beweging, zegt hij. Hij laat een jong meisje en een oude man iets zeggen, heel opwekkend.  
Ik dacht aan het theater-sauna waar ik met zoveel mensen in een  kring in mijn nakie zat, een vrouw doet opgietingen, zwaaiend met de handdoek en in drie delen verscheen er op een scherm, met telkens een andere geur,  Fall Forward van de acteur Denzel Washington, ook op YouTube te bekijken, met de boodschap dat veel mislukken in je leven nodig is, om vooruit te komen, het hoort er gewoon bij. Val dus niet de diepte in of kijk achterom, maar val naar voren... Dit soort dingen zijn voor mij het equivalent van de zondagse preek van vroeger.