vrijdag 20 december 2019

Rusty Brown, Berlin. Tekeningen als poëzie

Wat grappig. Wim Boevink heeft het in zijn Klein Verslag  in Trouw van vandaag ook over Graphic Novels, Comics of stripboeken zonder een van deze woorden naar de soortnaam te noemen. De titel van zijn stukje is: ‘Soms blijven tekeningen in mijn hoofd hangen, zoals versregels’ en dat is ook precies mijn ervaring. Mijn ontdekking van de graphic novel heeft mij in een totaal nieuw vaarwater gebracht. Je leest niet alleen, je kijkt ook en het gehele verhaal is deels ondergeschikt aan wat je, al kijkend, al beleeft. Daardoor blijf je hangen in boeken en keer je er steeds in terug, ik heb er nu een speciaal kastje bij de bank voor ingericht, mijn vorm van binge- watching. 

‘Zeg maar gewoon stripboeken hoor’, reageerde iemand van de vrouwengroep toen ik vertelde over mijn nieuwe fascinatie. Maar dat woord doet geen recht aan de enorme gevarieerdheid van het genre. De groep heeft ondertussen dezelfde dynamiek als familie, iedereen zegt gewoon recht voor de raap wat je denkt en vindt, soms op het botte af, je weet ook al waar je het niet eens bent met een ander, maar dat laat je zo, zolang je ook kunt lachen met elkaar en herinneringen kunt ophalen, waarover je dan ook nog van mening kunt verschillen wat er echt gebeurd is, blijft het een gelukkige familie, dacht ik na de jaarlijkse ‘Sinterklaasdobbel’. 

Voor Kranenburg had ik Rusty Brown van Chris Ware in het cellofaan gelaten om hier uit te pakken. Weer een nieuwe leeservaring met een eigen soort van ritme en logica. In het algemeen ga je de pagina af van links naar rechts en dan verdeeld hij een vlak in piepkleine vierkantjes en die moet je dan bij elkaar bekijken, alvorens weer een plaatje naar rechts op te schuiven. En dan vertelt hij ineens helemaal onderaan een eigen interne gedachtegang van een van de personages boven of hij verwijst je met pijlen ineens kriskras over de hele pagina heen.

Opnieuw passen vorm en inhoud heel goed bij elkaar want het gaat over vijf mensen in een klein dorp, sommige eenzaam of erg hun best doend, verlangend naar menselijk contact, en zelf moet je ook best moeite doen om je te verplaatsen waar en met wie je bent: het beslaat één besneeuwde schooldag in dat dorp maar de breinen van de mensen vliegen naar het verleden, hun dromen, hun toekomstfantasieën. Alle kleuren hebben een soort van lichtgrijze ondertoon.

Totaal anders als Berlin van Jason Lutes, waar ik thuis net in begonnen was, zwart-wit tekeningen met klare lijnen over het Berlijn van voor de Tweede Wereldoorlog, poëtisch met een soort van melancholische nostalgie...

Wim Boevink bracht weer nieuwe tekenaars in, en sommigen heb ik aan mijn verlanglijst toegevoegd. Zijn tekenlandschap is door mannen gedomineerd, observeert hij bij zichzelf, maar hij verwijst naar Instagram, naar ‘best female illustrators’, voor een vloed van vrouwelijke tekenaars die eraan komt. Maar ik kan dit niet vinden, hij zal wel een . (punt) of een - (liggend streepje), ofzo, niet gemeld hebben... Ik kom wél op een ander account, bestillustrationsoftheartists, waar elke tekening ook als poëzie is.