Carlijn Kingma exposeert een nieuw werk in het Rijksmuseum Twenthe. Zij noemt zich cartograaf. Ditmaal brengt ze de wereldwijde geldstromen in kaart. Ze gebruikt hiervoor de metafoor van het water. Alles met potlood getekend, zo fijnzinnig. Bovenin zie je de tanken met al het geld, die in handen zijn van een handjevol rijken. Zij beheersen alles en laten de geldstromen naar onder lekken. Hoe hogerop in de toren, deste meer krijg je. Maar helemaal onder is er zo goed als niks meer, en staan mensen droog. Het beeld komt meteen bij mij binnen.
Een ieder zit vast in eigen hokjes, compartimenten, wereldjes waar je vergeet dat het geld dat je daar naarstig verdient om te kunnen bestaan, een onderdeel is van iets dat niet beheersbaar is door een enkeling of een organisatie of de politiek. Alles zit aan elkaar vastgeklit en alleen die daar in de top bepalen hoeveel water er beschikbaar is dat jij kan aftappen.
Als mieren zit je op de wip-wap, je denkt een vergezicht in je blikveld te kunnen creëren, je telt je mogelijkheden, je draait aan de zwengel, je werkt in coöperatie voor het beste resultaat…Maar het is allemaal zó futiel. Prachtig, die tegelijk ook poëtische blik die Kingma werpt op deze werkelijkheid. Dit in samenwerking met twee wetenschappers.
Dus daar zit je dan in je huisje, nog best tevreden wellicht met het water dat er naar je toekomt, je kunt er tenminste van leven. Of je staat in de bibliotheek een boek te zoeken, dat voelt aan als vrijheid, maar is alleen maar mogelijk omdat deze gesitueerd is op een plek waar dat water, het geld dus, nog wél komt. Lopen met een kar waar goederen op geheveld worden, een eigen vervoermiddel hebben, ja zelfs protesteren voor een beter milieu: alleen zinnig en mogelijk door de verdieping of het niveau waar je je bevindt. Je bent zomaar ergens geworpen op de wereld en jouw leven wordt bepaald door de geldstroom in jouw directe omgeving.
Toevallig zag ik gisteren avond deze film op Netflix; The International. Een thriller over het bankwezen. Hier de scène waar bij ‘de held’ te horen krijgt hoe invloedrijk alle geldstromen met elkaar te maken hebben.Ik moest al denken aan het boek van Joris Luyendijk;
Dit kan niet waar zijn, waar hij zich twee jaar heeft ondergedompeld in de financiële wereld in o.a. Londen en tot zijn verbijstering bankiers ontmoet die bekennen eigenlijk ook geen overzicht te hebben waar ze nu precies mee bezig zijn. Deze film gaat over de wel heel duistere kant ervan. Het nieuwe kunstwerk van Carlijn Kingma brengt ‘ons verhaal’, want we zijn er allemaal een onderdeeltje van, aan de oppervlakte. In Enschede te zien. Ik weet niet of het voor mij de reis ernaartoe waard is. Met opzet zo geformuleerd, omdat ik mij realiseer dat ook mijn brein nou eenmaal doordrenkt is met calculaties.
