Ik ging naar het Afrikamuseum in Berg en Dal, aangetrokken door deze aankondiging. Goed thema in tijden van pandemie, berichten van burn-out, tot zelfs in de Tweede Kamer, mensen in onbalans. Van Marina Abromavic bleek er een filmpje te zijn waar zij langdurig iemand aankijkt uit haar project: The Artist is Present. Dat zegt mij, dat intense menselijke aandacht genoeg kan zijn om te kunnen helen en genezen. Moet de ander daar wel tegen kunnen en daarvoor open staan. Misschien is daarvoor de omweg nodig van rituele begeleiders en anders therapeuten.
Wat mij opviel, was de volkomen vanzelfsprekendheid bij al deze rituelen-begeleiders dat er geesten bestaan, voorouders die je helpen, er een boven en benedenwereld is. Én de verbinding tussen mens en natuur. De aarde is er niet om die te onderwerpen en te veroveren zoals in het westers christelijk adagio. De mengeling en mix van christelijke elementen en eigen cultuur, vond ik wel spannend. Een Braziliaans beeldje van een vrouwelijke helende geest, waar ik toch duidelijk het hoofd van Maria in zie gecombineerd met attributen van Superman. Het schilderij van Frantz Zephirin uit Haïti van Het Laatste Avondmaal waar er ook geesten en dieren aanzitten. De ontmoeting van een Kapucijn met een sjamaan. Een christelijk meisje dat bij hoofdpijn ‘wonderolie’ over zich heen gooit en in herhaling dan zegt: ‘Het bloed van Jezus’.
Ik vond nog een mooi filmpje. Hij vertelt er dat zijn eigen zienswijze kantelde in Mongolië. Dieren werden even belangrijk op een foto als de mensen. Men ervaart daar ook, dat voorouders tijdelijk in een dier kunnen gaan wonen, om nabij te zijn. Hij ziet in de blik van deze mensen iets wat essentieel is. Ik noem het: Vrijheid.
