Vanavond wordt het Joodse Hanukkah gevierd, het feest van de lichten; dat is het wonder dat de olie die genoeg was voor slechts één dag, acht dagen duurde. Het is dus acht dagen feest in de Joodse kalender.In deze video gaat een Brooklyn gids, zelf Joods, op straat kijken hoe het aansteken van de lichten in de menora voor het raam, eruit ziet. Het is in Williamsburg, waar ik zelf ook rond heb gewandeld. Ik zocht aanvankelijk de ‘hipsterbuurt’, waar zij ook gewag van maakt, maar werd aangetrokken door de rust op straat en kwam zo in de hassidische buurt.
De NewYork Times verwacht dat het dit jaar anders zal zijn; er is in ieder geval ook een inter-religieuze bijeenkomst, waar ook de katholieke aartsbisschop van New York en ene Sabeeha Rehman aanwezig zal zijn, auteur van een boek met de titel: ‘We Refuse to Be Enemies: How Muslim and Jews Can Make Peace, One Friendship at a Time’. Tja, er is zoveel goede wil bij velen, maar de harde politiek, dat wil zeggen Amerika en Israël samen, bepaalt de werkelijkheid. Ook gegijzelden zelf zijn nu woedend op de regering van Netanyanu: Zij voelden zich dubbel in de steek gelaten en waren meer bang voor de bombardementen van Israël dan voor Hamas. ‘Je wilt het Hamas-bestuur omverwerpen, om te laten zien dat jij grotere ballen hebt.’, zei iemand, zo bleek uit een uitgelekte audio-opname.
Over deze foto zegt ‘ byplestia’; je denkt eerst dat je naar een kunstwerk kijkt, kleurige doeken, goede compositie, totdat je ziet dat dit een foto is van de harde werkelijkheid: kinderen die op doeken op de grond liggen, tegen elkaar aan, want er is nergens meer plek.
Ik dacht aan het werk van de Canadees Stan Douglas. De eerste keer dat ik zijn grote foto’s zag in een zaal, was ik mij nergens van bewust, al zei een stem in mijn onderbewuste wel: hoe bestaat het, dat hij aanwezig was op zo’n kritiek moment. Ik zag scènes op straat met protesten, sommige vanuit de lucht , een ruzie in een huis dat uit de hand dreigt te lopen. Toen bleek dat elke foto zorgvuldig geënsceneerd was. Hij kiest daarvoor momenten in de geschiedenis die niet het grote wereldnieuws hebben gehaald, maar die wellicht toch keerpunten hadden kunnen zijn in de menselijke geschiedenis.
Maar ja, hoe dan?… Niét omdat deze gebeurtenissen nu vergeten zijn…Want wij zitten nu met onze neus op alle ellende, we zijn allemaal getuigen, maar verder machteloos. Je bent niet meer, dan als museumpubliek, die het werk van een kunstenaar ziet, die als doel heeft om jou wakker te schudden.
Alleen is het nu dus de bittere werkelijkheid.
Hoe viert men in Israël vanavond Hanukkah? Naast het ‘wonder van de olie’ wordt er ook een overwinning op de Grieken gevierd…Zou men nu dan acht dagen feestvieren door de bombardementen op Gaza te verhevigen? …Tja, dit is zo’n moment dat ik een héél erge hekel aan godsdienst en religie kan krijgen. Daarom maar een beetje luchtig besluit, om dóór te ademen.
