Van Jitterbug naar Jesaja

 Na enige seizoenen te hebben overgeslagen, bekeek ik afgelopen week het laatste seizoen van The Crown en vond de kwaliteit weer super. In de allerlaatste aflevering zie je de Queen terugkijken op haar eigen leven. Heeft ze werkelijk ooit afstand genomen van de authentieke Lilibeth om de zware verantwoordelijkheid van de Crown te kunnen dragen? Je ziet haar op een overwinningsfeest na de tweede wereldoorlog in The Ritz. Boven vieren de Engelsen feest, met keurige muziek en beschaafde conversatie en een zuinig dansje. Beneden de Amerikanen en zij wordt uitgenodigd. Daar wordt de Jitterbug gedanst, uitgevonden in Harlem in NY; hier is iedereen gelijk, klinkt het, rangen en standen tellen niet, als je maar van muziek houdt en kan dansen! Boven zeggen de Engelsen dat het dierlijk is, wat daar gebeurd. Prachtig wordt in beeld gebracht hoe zij zich eraan overgeeft en loskomt uit het koninklijke corset.

Ik voelde zelf dat verschil tussen het Europese, wit westerse, dat ook altijd een beetje opgesloten zijn in het eigen lichaam, tegenover de vrijheid, soepelheid en warmte die door niet-wit-westers bloed stroomt. 

Ik bekeek meerdere filmpjes zoals deze van de Nicholas Brothers, hier nog jongens, volgens kenners de beste dansers allertijden alleen konden ze door de segregatie in Amerika nooit de witte verslaan, zoals Gene Kelly en Fred Astaire; de filmindustrie gaf hen geen absolute sterrenstatus.

En toen was het tijd voor iets heel anders: ik las het Boek Jesaja uit de Bijbel uit het Oude Testament. Ook deze dagen wordt er in kerken en kloosters uit geciteerd omdat de christenen menen dat deze profeet de komst van Jezus voorspelde: er zou een vredesvorst komen uit het geslacht van David en het is ook hier waar je het vredesvisioen leest, over de wolf die zich neerlegt naast een lam. 

Maar uit de stronk van Isaï schiet een telg op, een scheut van zijn wortels komt tot bloei. De geest van de Heer zal op hem rusten: een geest van wijsheid en inzicht, een geest van kracht en verstandig beleid, een geest van kennis en eerbied voor de Heer (Jes; 11)

Maar verder? … Israël wordt direct door God aangesproken: héél vaak omdat het volk ongehoorzaam is en zich niet houdt aan de voorwaarden van het verbond dat hij met ze gesloten heeft. Héél vaak ( het hele boek bestaat uit teksten die gedurende een lange periode zijn geschreven, dus er is ook overlap), belooft God aan hen de overwinning over de andere volken en dat hij ze zal helpen in de strijd. Er zijn zinnen die één op één op de huidige werkelijkheid toepasbaar zijn:

Daarom ontsteekt de Heer in woede tegen zijn volk, hij heft zijn handen tegen hen op en slaat hen.De bergen beginnen te beven, de lijken liggen als vuil op straat. (…) Ik vroeg: Hoe lang, Heer? Hij antwoordde: Totdat de steden en huizen geheel verlaten zijn en er geen mens meer woont, tot heel het land verwoest is, één grote woestenij. (Jes; 5-6)

Let wel: het is hier Israël dat gestraft wordt! Maar het is de toon, die de muziek maakt; hier staat een gebruiksaanwijzing, hoe ‘het goede’ kan zegevieren. En dat goede is de bevrijding uit de slavernij in Egypte, gekoppeld aan dat beloofde land, dat God aan de Joden heeft gegeven. Het heeft iets ongelofelijks. Geen land op de aarde dat een heilig boek achter zich heeft staan om haar eigen bestaansrecht te rechtvaardigen: Koste wat kost, de rest mag worden weggevaagd. Alles is oké voor ‘ Het Heilige Land’…