donderdag 26 februari 2009

Hemelse vis

Ik heb een poosje geleden wel een leuk fotoboek gekocht. Het heet: INFERNO and PARADISO. In feite zijn het twee zwarte dunne boekjes, iets kleiner dan een A4 formaat en elk bevat 18 foto's van even zovele bekende fotojournalisten. Aan hen is door Alfredo Jaar, curator van de tentoonstelling en zelf kunstenaar, gevraagd om de mooiste,blijste én de meest vreselijkste foto uit hun hele oeuvre te kiezen. De Hemel dus en de Hel, zoals dat in Dante's La Divinia Comedia gestalte heeft gekregen.

De boekjes nodigen uit om met heel grote aandacht te kijken. Het gaat immers over fotografen die hun hele werk doorgestruind hebben, op zoek naar de ultieme foto's. Dat is ook het doel van Alfredo Jaar: INFERNO and PARADISO is my own desperate expression of faith in these images, a solemn belief in their ability to still touch us and to resist a media landscape saturated with images that demand that we consume, consume, consume, zo schrijft hij in het voorwoord.

Wat mij opvalt is dat bijna alle fotografen gekozen hebben voor foto's waar maar enkele mensen, gezichten, lichamen, close up op staan. Geen massascènes, geen milieurampen, gecrashte vliegtuigen en dergelijke. Maar mensen die intens rouwen en wanhopig zijn of het juist geweldig naar de zin hebben. De foto's komen van allerlei plekken op de wereld en dat geeft het besef: JA, de hemel en de hel; ze zijn voor alle mensen gelijk en aanwezig in het bewustzijn.

De foto die al weken af en toe op mijn geestelijk netvlies verschijnt is de paradijselijke foto van Wendy Sue Lamm, genomen in notabene, de Gazastrook bij een vluchtelingenkamp. Jongetjes die zwemmen en op de voorgrond een jongetje dat een vis heeft gevangen in een fles en die fles omgekeerd in zijn mond houdt.

Een wonderlijk plaatje. Dat zo'n jongetje daarop komt, om van een oude fles met water een speeltje te maken! Hoe vreemd en van een andere orde dat nu overkomt: zo'n vis die nu in de lucht zwemt. Misschien, bedenk ik nu, raakt het plaatje me extra omdat Vader vissen spaarde. Alsof die hemelse vis mij iets zegt over het element waarin hij nu is. Weggenomen uit de grote oceaan van het leven, maar toch nog ergens aanwezig.