Zelfs Pauw & Witteman konden het niet nalaten om er aandacht aan te geven in de Zap-service: aan het nieuw ontdekte talent in Britains got talent, Susan Boyle. Een mevrouw in een jurk die me aan het muffe van mijn oma van heel vroeger doet denken komt op en net als bij die tenor Paul Potts van enkele jaren geleden denk je: dit kan niks wezen, een dommertje en ook nog eens half gek. Dan begint ze te zingen I dreamed a dream... uit Les Miserables en de muren om je heen van je eigen cynisme en blasé-denken vallen weg: dit is ongelofelijk.Ik denk dat er een diep verlangen onder zit, waarom we allemaal hoteldebotel raken van zoiets: Het lelijke eendje dat een zwaan blijkt. De niet geziene, die gaat stralen. Dat je zomaar zó erg verrast kunt worden. De ommekeer. Dat er onder het alledaagse versleten nikserige zomaar zoveel schoonheid schuil gaat. Dat ontroert. Ik heb bij YouTube nou al vijf keer in de herhaling gekeken en wat mij het meest raakt zijn de gezichten van de jury en het publiek: Alsof ze een goddelijke verschijning gewaar worden. Zo keek Mozes vast ook op de Berg.
Ik ken ze wel in mijn omgeving: van die lelijke eendjes. Je hebt ze in allerlei soorten en maten. Sommige overschreeuwen zichzelf en roepen dat ze een lot uit de loterij zijn, terwijl daaronder een diepe onzekerheid en een groot gebrek aan zelfrespect zit. En wie zichzelf niet respecteert, kan ook een ander niet serieus nemen en het goede en mooie ontvangen: een destructieve spiraal naar beneden, het lelijke eendje wordt nog lelijker...
Een andere lelijke eendjesstrategie is, om juist om je heen te gaan slaan en anderen aan te wijzen als lelijke eendjes. Ze hebben een onuitputtelijke behoefte aan positieve bevestiging en rennen weg en worden kwaad als een ander het een keertje niet zomaar met de desbetreffende eens is. Ook heel vermoeiend. En er zijn lelijke eendjes die in hun schulp wegkruipen: als niemand me ziet en ik me heel ver weg verstop, dan hoef ik nooit van iemand te horen dat ik... dat ik... dat ik... nee, snel komt er van zo iemand niet over de lippen: 'dat ik een lelijk eendje ben.'
Maar lelijke eendjes kunnen zwanen blijken! Ze zijn uitzonderlijk anders dan het gewone, en daarom uiteindelijk een witte zwaan en geen huis-tuin-en keuken eend. Dat vraagt wel een rustig en onverzettelijk geloof in eigen kunnen en mogelijkheden, ook al ziet niemand dat nog. Maar dan: A star is born.
